درمان مارگزیدگی | اقدامات اولیه در مارگزیدگی

تا به حال شنیده اید شخصی در اثر مارگزیدگی فوت یا قطع عضو شود؟

مارگزیدگی در اثر نیش مار و ورود سم مار به بدن است. سم مار در واقع بخشی از بزاق مار است.

آمار تعداد کسانی که دچار مارگزیدگی می شوند سالانه بالغ بر ۵ میلیون نفر می باشد که از میان آن ها دو و نیم میلیون نفر دچار مسمویت و ۲۰۰۰۰ تا ۱۲۵۰۰۰ نفر از قربانیان نیز جان خود را از دست می دهند.

حدود ۷۰۰ گونه از ۳۲۰۰ گونه مارهای دنیا زهری هستند که می‌توانند انسان را بکشد. یک مار زهری زهر خود را از راه نیش های خود که یا تو خالی اند یا شیار دارند تزریق می‌کند. وقتی که زهر تزریق شد مار به انتظار می‌نشیند تا قربانیش قبل از بلعیده شدن جان خود را از دست بدهد.

معرفی انواع گونه مارهای سمی

مارهای سمی به گروه بزرگ تقسیم می‌شوند:

– خانواده مارهای مرجانی شامل مار مرجانی، کبری، مامبا و غیره

– خانواده افعی‌ها از جمله افعی، مار زنگی و غیره

دندان‌های نیش مارهای زهری، در فک بالای دهان آن‌ها قرار گرفته و با غده‌های سمّی که در سر مار قرار دارند در ارتباط هستند.

با کشیدن دندان مار، نمی‌شود برای همیشه با خیال آسوده از نیش مار زهری در امان بود چرا که دندان‌های نیش در دهان مارهای زهری مجددا رویش می‌کنند. مار زهری به کمک این نیش‌ها زهر را به بدن شکار خود تزریق می‌کند و این گونه می‌کوشد تا جانش را بگیرد یا حداقل او را ناتوان و بی‌هوش سازد تا با خیال راحت به خوردن گوشتش بپردازد. تمام مارهای زهری علاوه بر نیش، دندان نیز دارند. در نتیجه تمام مارهای زهری علاوه بر نیش زدن گاز هم می‌گیرند.

حال اگر دچار مارگزیدگی شدیم چه کنیم؟ در ادامه ی این مطلب اقدامات لازم هنگام مارگزیدگی را توضیح می دهیم.

ویژگی های ظاهری مار های سمی

۱ -وجود سرمثلثي شكل

۲ -وجود حفره در بين بيني و چشم

۳ -دم كوتاه

۴ -قد كوتاه

۵ -چاق و تنبل

۶ -داراي حركات كند

لازم است بدانید افعي ها و مخصوصاً جعفري شبيه عـدد ۸ حركت مي كنند.

برای پیشگیری از مارگزیدگی چه کنیم؟

۱ -در صورت امكان از رفتن به مناطقي كه مشكوك مي باشد خودداري کنید.

۲ -در صورت رفتن به اين مناطق از كفش هاي چكمـه اي و شـلوار بلند استفاده کنید زيرا بیشتر مارگزيدگي ها در ساق پا و از مچ بـه پائين اتفاق می افتد.

۳ -در صورت مشاهده مار در جاي خود ثابت مانده و ترس و وحشت را از خود دور كنيد.

۴ -حتماً در محيط هاي مشكوك يك چوب بلند كه ترجيحا شكل Tدارد همراه داشته باشيم زيرا بهترين وسيله مبارزه با مار همين چوب بلند مي باشد و مي توان با آن مار را دور كرد.

۵ -در صورت تصميم به فرار بايد بصورت زيگ زاگ حركت كنيد.

۶ -در صورت اجبار به اسكان در مناطق مشكوك از موادي كه مار از آن گريزان است استفاده كنیم مثل خردل، تنباكو، نشادر، گوگرد، دود شاخ گوزن، دود سم بز، مواد دفع كننده شيميايي جديد و…

۷- استفاده از چادر و پشه بند هاي محكم.

اقدامات لازم هنگام مارگزیدگی

در ابتدا خون سردی خود را حفظ کنید به گونه مار و نوع نیش آن اهمیت ندهید.

اگر اطلاعات لازم در این زمینه را داشته باشید بسیار عالی است اما در این مرحله برای پیشگیری از اتفاقات بعدی این تشخیص لازم نیست.

قدم دوم زیور آلات فرد مصدوم را به طور کامل خارج کنید

اگر لباس تنگ پوشیده است لباس را به طور کامل از بدن دربیاورید.

قدم سوم مصدوم را به هیچ عنوان حرکت ندهید

قدم چهارم اندام های گزیده شده توسط مار را مانند دست و پا یا پایین تر یا هم سطح قلب قرار دهید. به این دلیل که جهت و سرعت جریان خون به سمت قلب او نباشد و زهر به سمت قلب حرکت نکند.

هنگام مارگزیدگی به علت شدت زیاد درد وارد آمده شده به بدن، افت فشار اتفاق می افتد

در این هنگام لازم است اقدامات اولیه ای که گفته شد را رعایت کرده و در صورت نیا مصدوم را احیا قلبی کنید. سپس از راه تنفسی ایمن او مطمئن شوید و منتظر شوید تا گروه امداد از راه برسد و یا سریعا مسدوم را به درمانگاه اورژانس برسانید.
اگر در جعبه کمک ها اولیه شما آی وی لاین یا آنژوکت یا اسکالپ وجود داشت می توانید یک رگ از بیمار بگیرید.

اقدامات منسوخ شده هنگام مارگزیدگی

• بستن تورنیکه

تورنیکه بستن دو طرف بالا و پایین محل گزیدگی به فاصله چهار الی پنج سانتی متر بالاتر و پایین تر زخم به این دلیل که به دلیل حرفه ای نبودن فرد امدادگر باعث مصدود شدن شریان سرخ رگ نکروز بافت اتفاق می افتد و ممکن است سبب قطع عضو شود.

• گذاشتن یخ

گذاشتن یخ در محل گزیدگی باعث انقباض عروق می شود که این اتفاق سبب جذب بیشتر زهرمار شده که آسیب را بیش از پیش می کند.

• برش دادن اطراف زخم

در این روش دو سانت بالاتر و پایین تر زخم را امدادگر برش می دهد اما این روش دیگر مورد تایید نیست زیرا در انجام این روش باید تمام برش ها به عمق چهار میلی متر باشند و اگر فرد امدادگر مهارت و تخصص لازم را نداشته باشد باعث ایجاد عفونت و سیاه مردگی که همان بیماری قانقاریا می باشد می شود.

• ساکشسن کردن محل زخم

این روش هم دیگر مورد تایید پزشکان نیست زیرا باکتری هایی که در بزاق دهان شما وجود دارد که برای این نوع زخم به هیچ عنوان مناسب نیست و ترکیب باکتری های دهان شما با زخم محل ماگزیدگی خود باعث عفونت زخم می شود.

البته که در صورت ورود زهرمار به دهان شما و واردشدن به معده زهر به طورکامل توسط اسید قوی معده از بین می رود و هیچ مشکلی برای فردی که ساکشن را انجام داده به وجود نمی آید اما این روش برای فرد صدمه دیده به هیچ عنوان مناسب نمی باشد.

ّ

کلام آخر

همانطور که گفته شد از محل های مشکوک و مکان هایی که احتمال وجود مار را می دهید تا حد امکان دوری کنید و صورت اجبار حتما به نکات ذکر شده دقت و عمل فرمایید تا از مارگزیدگی در امان بمانید. همچنین در صورت بروز این حادثه فورا با اورژانس تماس بگیرید و فرد مصدوم را به اولین مرکز درمان انتقال دهید.

آکادمی جمشیدیان هلث با برگزاری دوره های آموزشی پزشکی و پرستاری حضوری و آنلاین از جمله دوره زخم و استومی، دوره مدیریت راه هوایی، دوره تزریقات، دوره کمک پرستاری، دوره بخیه، دوره پوست، دوره بوتاکس و … با بهره گیری از تیم قوی و با مهارت، گامی در جهت بهبود وضعیت سلامت کشورمان برداشته اند.

آموزش های این موسسه به گونه ای است که مناسب تمام افراد جامعه بوده و می توانند در این دوره ها شرکت کنند و کسب مهارت کنند. این مرکز علاوه بر آموزش، می تواند در مورد تاسیس کلینیک و شروع کسب و کار در حوزه سلامت نیز به شما کمک کند تا بتوانید با بینش درست و اطمینان خاطر در این راه قدم بردارید.

با تیم جمشیدیان هلث هیچ نگرانی برای شما باقی نخواهد ماند.