دیابت | عوارض چشمی دیابت | جمشیدیان هِلث

شاید سوال خیلی از شما باشد که دیابت چیست؟ عوارض دیابت بر بردن انسان کدام است؟ برای رسیدن به پاسخ تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

بدن انسان برای انجام فعالیت و متابولیسم های مختلف، به مواد غذایی نیاز دارد. کربوهیدرات ها، پروتئین ها و مواد مغذی از نیازهای ضروری بدن انسان می باشند. کربوهیدرات ها اصلی ترین ماده ی سوخت و ساز سلول ها می باشند. سوخت رایج سلول های بدن گلوکز است. کمبود غیرطبیعی و افزایش غیرطبیعی گلوکز، موجب اختلال در بدن فرد می گردد. بیماری دیابت یا مرض قند به میزان گلوکز موجود در خون بستگی دارد و به دلیل افزایش گلوکز خون روی می دهد. مرض قند  نوعی بیماری مزمن است که طی آن، بدن در استفاده و یا ذخیره ی گلوکز ناتوان می‌شود. این بیماری شامل سه نوع می باشد.

آشنایی با انواع دیابت

شناسایی نوع دیابت در پیشگیری و درمان این بیماری موثر می باشد.

نوع اول: این بیماری ناشی از تخریب سلول های غده ی پانکراس که وظیفه ی تولید انسولین را بر عهده دارند، روی می‌دهد. عوامل ژنتیکی و خود ایمنی موجب تخریب سلولهای غده ی پانکراس می گردند. طی این اتفاق، بدن به طور کامل، تولید انسولین را متوقف می کند. انسولین هورمونی است که بدن را قادر می سازد تا از گلوکز موجود در غذاها و خون، به منظور تولید انرژی استفاده نماید. بیماری قند خون نوع اول، به عنوان دیابت جوانان شناخته می‌شود. در این بیماری نیاز بدن به انسولین از طریق تزریق انسولین تامین می گردد.

نوع دوم :بیماری قند خون سلول‌های بدن به انسولین، واکنشی نشان نمی‌دهند و در نتیجه، قند خون توسط انسولین کاهش نمی یابد. در این بیماری پس از مدتی، تولید انسولین بدن کاهش می یابد. این بیماری اغلب در افراد بالای ۴۰ سال به دلیل چاقی، عوامل ژنتیکی و کم تحرکی رخ می دهد. امروزه بیماری قند خون نوع ۲ در جوانان و سنین پایین نیز دیده می‌شود.

نوع سوم: بیماری قند خون،در زنان باردار بدون سابقه ی قند خون بالا ی ۱۲۰ رخ می دهد. نوع سوم این بیمارای موقت است. این بیماری بر رشد جنین، تأثیر منفی می گذارد. بدین صورت که سبب مشکلات تنفسی و ناهنجاری های مادرزادی برای جنین و همچنین زایمان زودرس برای مادر می شود. در صورت عدم درمان این بیماری، مادر در آینده به مرض قند نوع ۲ مبتلا می‌ گردد.  

تشخیص دیابت

دیابت چیست؟ تخشخیص دیابت چگونه انجام می شود؟ علائم قند خون بالا و غیرطبیعی شامل؛ تکرر ادرار، سیری زودرس، عطش و تشنگی غیر طبیعی، وجود گلوکز در ادرار، تعریق بالا، خستگی و ضعف می باشند. گاهی بیمار بدون هیچ علامتی به قند خون بالا مبتلا می گردد که با انجام آزمایشات و تست های قند خون نظیر تست؛ FBS، ۲HPP ، HBA1C، GDM ، GTT وضعیت قند بیمار مشخص می‌شود. در زیر با این تست ها آشنا خواهید شد.

تست FBS: کلمه ی FBS مخفف عبارت قند پلاسمای خون می باشد. قبل از انجام این تست باید به مدت ۸ ساعت ناشتا بود، چون قند خون در این تست به صورت ناشتا مورد بررسی قرار می گیرد.

قند خون کمتر از ۹۵ در این آزمایش نرمال می باشد. قند خون ۹۵ الی ۱۲۶، Border Line یا قند خون مختل نامیده می‌شود. افراد دارای قند خون مختل یا بوردرلاین باید با تغییر شیوه ی زندگی و رعایت رژیم غذایی از افزایش قند خون جلوگیری نمایند. فرد دارای قند خون بالاتر از ۱۲۶، به عنوان دیابتیک شناخته می‌شود. این افراد با مراجعه به پزشک متخصص، افزایش تحرک، مصرف دارو و رژیم غذایی صحیح قند خون خود را کنترل می کنند.

تست ۲HPP: این تست دو ساعت بعد از صرف غذا انجام می شود و به صورت ناشتا نیست. قند کمتر از ۱۴۰ در این آزمایش نرمال می باشد.  قند خون در محدوده ی ۱۴۰ الی ۲۰۰ در این تست، به عنوان قند خون مختل شناخته می شود که با مراجعه به پزشک و تغییر عادات غذایی کنترل می‌شود.

قند خون بالای ۲۰۰ میلی گرم به عنوان دیابتیک شناخته می‌شود. این افراد با مراجعه به پزشک متخصص به وسیله ی دارو و رژیم غذایی مناسب تحت درمان قرار می گیرند.

تست HBA1C: تست هموگلوبین A1C, نشان دهنده ی مقدار هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز و گلوکز موجود در خون طی ۳ ماه گذشته می باشد. این آزمایش بهترین تست قند خون محسوب می‌شود. در این تست هموگلوبین A1C کمتر از ۵/۷ نرمال محسوب می‌شود.

در حالیکه هموگلوبین  ۵/۷ الی ۶/۴ مختل و مستعد دیابت شناخته می‌شود. هموگلوبین بالای ۶/۴ دیابتیک شناخته می‌شود و فرد باید تحت نظر پزشک، دارو مصرف نماید.

تست مرض قند بارداری GDM: این تست قند خون، مخصوص خانم های باردار می باشد که طی هفته ی ۲۷ و ۲۸ انجام می‌شود. در این آزمایش ابتدا زن باردار، ۵۰ گرم گلوکز را در آب حل کرده و میل می کند، سپس قند خون فرد بررسی می‌شود.

قند خون کمتر از ۱۴۰ نرمال می باشد و فرد سالم است. قند خون ۱۴۰ الی ۲۰۰ میلی گرم به عنوان قند خون مختل شناخته می‌شود و مادر باید تحت نظر پزشک متخصص قرار گیرد. مادر با قند خون بالاتر از ۲۰۰ دیابتیک شناخته می‌شود. در این صورت خانم باردار تحت نظر پزشک متخصص غدد و جراح زنان و زایمان قرار می‌گیرد.

تست GTT: این تست برای قند خون زنان باردار بسیار دقیق و مناسب می باشد. ابتدا ۷۵ گرم گلوکز را در آب حل نموده و زن باردار میل می کند. پس از یک ساعت قند خون را اندازه گیری می کنند که قند خون بالای ۱۸۰ به عنوان دیابتیک شناخته می‌شود. قند خون را پس از ۲ ساعت اندازه گیری می‌کنند و قند خون بالای ۱۵۰، دیابتیک تلقی می‌شود.  قند خون را پس از ۳ ساعت اندازه گیری می کنند که قند خون بالای ۱۴۰ دیابتیک محسوب می‌شود.

تمامی تست های ذکر شده، طی دو هفته ی متوالی از فرد مشکوک به مرض قند یا دیابت، تکرار می‌شوند. پس صرفا نتیجه ی یک تست نشان دهنده ی قند خون نرمال یا غیر طبیعی نمی باشد. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در مورد مرض قند و آزمایش های آن می توان به سایت استاد جمشیدیان مراجعه نمود.

عوارض دیابت چیست؟

آیا می دانید عوارض دیابت چیست؟ عدم کنترل دیابت در طولانی مدت، اثرات جبران ناپذیری برای اعضای بدن به دنبال خواهد داشت. نابینایی و آسیب های چشم، آسیب های کبدی، زخم های پوستی و زخم بستر، آسیب های کلیوی، پای دیابتی، عوارض عصبی، بیماری های قلبی عروقی، عفونت لثه و دندان از عوارض قند خون کنترل نشده می باشند. در ادامه به توضیح این آسیب ها خواهیم پرداخت که عوارض چشمی از مهم ترین آسیب های مرض قند می باشد.

• قند خون بالا و کنترل نشده، بر عروق شبکیه ی چشم اثر مخرب دارد و می تواند موجب بروز تاری دید و در دراز مدت به نابینایی فرد منجر گردد.
• عدم کنترل قند خون و مراقبت صحیح از پاها در افراد دارای مرض قند، موجب ایجاد زخم هایی در پاها می شود. افزایش این زخم ها، به از کارافتادگی و قطع پاها منجر می گردد. افراد مبتلا به مرض قند، علاوه بر کنترل قند خون، جهت جلوگیری از آسیب پا هر روز پاهای خود را معاینه نموده و از کفش مناسب استفاده نمایند.
• در صورت بالا بودن قند خون طی مدت طولانی، نفرون ها و سلول‌های کلیه آسیب می بینند. آسیب به کلیه ها، پس از مدتی به دیالیز منجر می گردد.
• عوارض عصبی قند خون بالا و کنترل نشده موجب بروز اختلال در سیستم عصبی می شود. اعصاب حرکتی و حسی موجود در اندامها خصوصا پاها، بر اثر قند خون بالا‌ و کنترل نشده، دچار آسیب می‌شوند که اغلب به صورت بی حسی و گزگز کف پا بروز می یابد.
• از دیگر عوارض عصبی قند خون بالا، ناتوانی جنسی آقایان می باشد.
• در افراد مبتلا به مرض قند، ترمیم بافت‌ها کاهش می یابد، به همین دلیل، این افراد بیشتر در معرض خطر عفونت لثه، پوسیدگی دندان و لق شدن دندان می باشند.

عوارض چشمی دیابت

عوارض ناشی از دیابت چیست؟ این عوارض تقریبا تمام اعضای بدن را درگیر می نمایند. شایع ترین عارضه ی مرض قند که در چشم نمایان می شود، آسیب به شبکیه ی چشم است. اهمیت آسیب چشم توسط مرض قند به این دلیل است که شایع ترین علت نابینایی و مشکلات شبکیه ی چشم در سنین ۲۰ الی ۷۰ سال جامعه می باشد. از عوارض مرض قند در چشم می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• ورم و عفونت شبکیه ی چشم که در صورت درمان نشدن، موجب نابینایی فرد می گردد.
• فلج اعصاب چشم، که معمولا عصب شش درگیر می شود و موجب فرورفتگی چشم می گردد.
• آب مروارید، جزء بیماری‌های ناشی از مرض قند کنترل نشده می باشد که در بزرگسالان و سنین پایین نیز رخ می دهد.
• عفونت کاسه ی چشم که شدیدترین عفونت کاسه ی چشم توسط قارچ سیاه ایجاد می گردد.
• کاهش ترمیم زخم های موجود در قرنیه که درصورت انجام عمل لازک چشم، بهبود لایه ی سطحی قرنیه دیرتر انجام می‌شود. در صورتی که این افراد از لنز استفاده می کنند، امکان عفونت قرنیه را در نظر بگیرند.

پیشگیری و درمان بیماری ها و عوارض ناشی از مرض قند در چشم، طی ۳ مرحله ی پیشگیری اولیه، پیشگیری ثانویه و درمان صورت می گیرد. در ادامه به بررسی علل بروز آسیب های چشمی در افراد دچار مرض قند و می پردازیم.

• دیابت کنترل نشده در طولانی مدت و عدم کنترل قند خون سبب بروز عوارض ناشی از قند خون می‌گردد.
• در صورت وجود فشار خون بالا در افراد دارای مرض قند، عوارض ناشی از قند خون بالا، بیشتر بروز می یابد.
• عدم کنترل چربی خون یا هایپر لیپیدمی خون، موجب تشدید عوارض مرض قند می گردد.
• در زنان باردار مبتلا به مرض قند، احتمال آسیب به چشم تشدید می شود.

پس از رعایت موارد ذکر شده و توجه به علل تشدید آسیب های ناشی از مرض قند، نوبت به بررسی اعمال پیشگیری ثانویه از بروز آسیب های چشمی می رسد.

• غربالگری جهت پیشگیری از عوارض چشم، در تمام افراد مبتلا به مرض قند، صورت گیرد.
• معاینات چشم پزشکی به صورت دوره ای، انجام شود.
• به محض تشخیص مرض قند، فرد تحت معاینات پزشکی قرار بگیرد. تشخیص مراحل بعدی معاینه بر عهده ی پزشک می باشد.
• در صورت بروز مرض قند در افراد بالای ۳۰ سال، حتما معاینات چشم صورت گیرد.
• در مرض قند نوع ۱،بیمار طی ۳ الی ۵ سال اول تحت معاینات چشم قرار می‌گیرد.

پس از بروز آسیب های چشمی ایجاد شده توسط مرض قند، مرحله درمان به وسیله ی دارو و جراحی شروع می شود. در صورتیکه مرکز شبکیه ی چشم دچار ورم و عفونت شده باشد، آسیب به کمک دارو رفع می گردد.

گاهی در صورت وجود عروق اضافی، درمان مولتی لیزر به منظور سوزاندن عروق اضافی انجام می شود. در بعضی موارد با تزریق داروی ضد عروق به چشم، عوارض ایجاد شده درمان می شوند. در ۹۰ % مواقع، آسیب های چشمی ناشی از مرض قند توسط درمان های مختلف، کنترل می شوند.

کلام آخر

دیابت چیست؟ دیابت از خستگی تا نابینایی! سوخت رایج سلول های بدن گلوکز است. بیماری دیابت یا مرض قند به میزان گلوکز موجود در خون بستگی دارد و به دلیل افزایش گلوکز خون روی می دهد. انسولین هورمونی است که بدن را قادر می سازد تا از گلوکز موجود در غذاها و خون، به منظور تولید انرژی استفاده نماید .

نوع اول بیماری دیابت ناشی از تخریب سلول های غده ی پانکراس که وظیفه ی تولید انسولین را بر عهده دارند، روی می‌دهد. در این مقاله با دیابت چیست؟  انواع دیابت، راه های تشخیض این بیماری و عوارض آن آشنا شدید.

آکادمی جمشیدیان هلث با برگزاری دوره های آموزشی پزشکی و پرستاری حضوری و آنلاین از جمله دوره زخم و استومی، دوره مدیریت راه هوایی، دوره تزریقات، دوره کمک پرستاری، دوره بخیه، دوره پوست، دوره بوتاکس و … با بهره گیری از تیم قوی و با مهارت، گامی در جهت بهبود وضعیت سلامت کشورمان برداشته اند.

آموزش های این موسسه به گونه ای است که مناسب تمام افراد جامعه بوده و می توانند در این دوره ها شرکت کنند و کسب مهارت کنند. این مرکز علاوه بر آموزش، می تواند در مورد تاسیس کلینیک و شروع کسب و کار در حوزه سلامت نیز به شما کمک کند تا بتوانید با بینش درست و اطمینان خاطر در این راه قدم بردارید.

با تیم جمشیدیان هلث هیچ نگرانی برای شما باقی نخواهد ماند.