نوار قلب | آموزش نحوه گرفتن نوارقلب با دستگاه ECG

گرفتن نوار قلب یکی از ساده ترین راه ها برای پی بردن به مشکلات قلبی است. در این مقاله به آموزش دو روش رایج در گرفتن نوار قلب با دستگاه ECG می پردازیم. گرفتن نوار قلب در پوزیشن های مختلفی انجام می شود که ما در این مقاله نحوه گرفتن نوار قلب با روش سوپاین یا طاق باز و پوزیشن پوستریور را آموزش می دهیم.

در پوزیشن طاق باز بیمار به پشت خوابیده و دست ها در امتداد بدن قرار دارند. اما در پوزیشن پوستریور بیمار در حال لترال یا خوابیده به پهلوی راست قرار دارد. هیچ فرقی در جواب نوار قلب در پوزیشن های مختلف وجود ندارد و فقط محل قرارگیری لیدها در دو حالت مختلف متفاوت است.

طریقه گرفتن نوار قلب در حالت طاق باز

گرفتن نوار قلب یا ECG در بیمارانی که در پوزیشن سوپاین بوده یا صورت طاق باز خوابیده اند کار بسیار راحتی است. اگر شما تجربه ی کافی برای انجام این کار ندارید می توانید ابتدا محل چسباندن لیدها روی بدن بیمار با ماژیک علامت بزنید، سپس لیدها را وصل کنید.

• برای مشخص کردن لیدهای نوار قلب باید ۵ خط روی سینه بیمار کشیده شود.
• خط اولی که کشیده می شود باید بین دنده چهارم و پنجم در سمت راست بدن باشد
• خط بعدی که در قسمت چپ سینه کشیده می شود خط میدکلاویکولار است.
• بعد از خط میدکلاویکولار باید خط آگزیلاری Axillary مشخص شود.
• بعد از خط آگزیلاری در قسمت پهلوی چپ خط آگزیلاری میانی کشیده می شود.

نکته مهم قبل از اتصال لید نوار قلب

نکته ای که باید قبل وصل کردن حتما بدانید نحوه استفاده لیدها به بدن است. دقت کنید که شما باید نوارهایی که روی سر لیدها قرار گرفته را فشار دهید و بعد روی بدن بگذارید. وقتی پوار را ول می کنید مکشی که ایجاد می کند باعث می شود که خودش روی بدن بیمار چسبیده شود. در بدن آقایان که قفسه سینه مو دارد برای چسباندن لید باید بدن را ژل بزنید اما برای خانم ها نیازی به استفاده از ژل نیست. با استفاده از آب و خیس کردن محل لید با پنبه می توانید به راحتی لید را بچسبانید.

نحوه وصل کردن لیدهای نوار قلب در حال طاق باز

برای وصل کردن لیدهای نوار قلب زمانیکه بیمار در حالت طاق باز است و به پشت خوابیده است به روش زیر عمل کنید.

1. لید C1 یا لید V1 اولین لیدی است که شما باید روی بدن بیمار وصل کنید. محل قرار گیری این لید چهارمین فضای بین دنده ای سمت راست بیمار است.
2. لید V2 دومین لیدی است که باید چسبانده شود. محل قرارگیری این لید چهارمین فضای بین دنده ای سمت چپ است.
3. نکته ای مهم: بعد از نصب لید ۲ نباید لید سوم را وصل کنید بلکه باید لید چهارم را بچسبانید. محل قرار گیری لید چهار یا V4 فضای بین دنده ای پنجم خط میدکلاویکولار سمت چپ است.
4. محل قرار گیری لید ۳ یا V3 دقیقا بین لید دو و لید چهار است.
5. لید پنجم یا V5 را باید در فضای بین دنده ای پنجم خط آگزیلاری قدامی سمت چپ قرار دهید.
6. محل قرارگیری لید ۶ یا V6 فضای بین دنده ای پنجم خط آگزیلاری میانی سمت چپ است.

نحوه نصب لیدهای سایر اندام های بدن در نوار قلب

گرفتن نوار قلب تنها با نصب لیدهای روی سینه تمام نمی شود و باید بر روی دست ها و پاها هم لید های جداگانه ای نصب شود. لیدهای این قسمت ها به صورت گیره ای هستند و به قسمت مچ دست و پا وصل می شود. هر لید با یک رنگ خاص و برای یک قسمت مشخص تعیین شده است. پس باید توجه کنید که لیدها را در قسمت مربوطه نصب کنید.

بعد از نصب لیدهای سینه به سراغ نصب لیدهای اندام های دست و پا بروید. برای اینکه فراموش نکنید که کدام لید به کدام دست باید بسته شود رمزگازی های زیادی انجام شده است.

1. لید قرمز یا RED باید به دست راست یا Right بسته شود که به نوعی RED و READ یک رمز به حساب می آید که حفظ کردن آن کار بسیار آسانی است. حال برای نصب لید قرمز روی دست باید توجه کنید که در داخل لید یک قسمت فلزی روی یکی از پره های گیره لید وجود دارد که باید این قسمت فلزی به طرف داخل بدن یا قسمت داخلی مچ دست باشد.
2. لید مشکی باید به اندام تحتانی همان قسمت راست، وصل کنید. برای اینکه فراموش نکنید که لید مشکی را باید روی پای راست بزنید از رمز آتش و خاکستر استفاده کنید. لید قرمز روی مچ دست راست آتش و لید سیاه روی مچ پای راست خاکستر در نظر بگیرید با این رمز آتش روی خاکستر به راحتی یاد می گیرید که لیدهای مشکی و قرمز برای کدام قسمت راست بدن هستند. باید لید قرمز که آتش است روی لید سیاه که خاکستر است قرار بگیرد.برای لیدهای پا هم باید قسمت فلزدار لید به سمت داخل پاها باشد.
3. برای قسمت چپ بدن نیز لیدهای سبز و زرد وجود دارد. روشی که برای فراموش نکردن این لیدها کمک می کند این است که لید زرد رنگ را قناری و لید سبز را درخت در نظر بگیرید. در نتیجه قناری روی درخت می نشیند. به این صورت که لید زرد روی مچ دست.
4. لید سبز روی پای چپ وصل می شود. روش های گفته شده ساده ترین روش های آموزشی برای وصل لیدهای نوار قلب در پوزیشن طاق باز است.

دستگاه نوار قلب

دستگاه مانیتورینگ قلب که برای گرفتن نوار قلب در مراکز مختلف استفاده می شوند با هم فرق می کنند. برخی از دستگاه ها سه تا سه تا لید را پشت سر هم می گیرند و برخی دیگر ۱۲ لید را در یک نوار نشان می دهند

در تمامی دستگاه ها قدیم و جدید یک سری تنظیمات ثابت وجود دارد. در اغلب دستگاه ها یکی از دکمه ها که بر روی آن یک مثلث داخل دایره نشان داده شده است، همیشه ECG را وصل می کند. همیشه دستگاه را روی حالت اتوماتیک بگذارید. عددی که ارتفاع را تنظیم کند را روی ۲۵ بگذارید. ممکن است برخی از پزشکان این عدد ارتفاع را روی ۱۰ تنظیم کنند. نیازی نیست شما تمامی تنظیمات دستگاه را بلد باشید در همین حدود کافی است.

آموزش گفته شده برای افرادی است که پوزیشن سوپاین یا طاق باز را برای گرفتن نوار قلب انتخاب می کنند. برای گرفتن نوار قلب پوزیشن های دیگری از قبیل پوستریور، لترال و … وجود دارد که بسته به وضعیت بیمار پوزیشن مناسب انتخاب می شود.

آموزش گرفتن نوار قلب پوستریور

گرفتن نوار قلب یا ECG برای بیماری که به روش پوستریور یا از پشت خوابیده است بسیار آسان است. در این روش شما لیدهای یک و دو و سه را همانند روش گرفتن نوار قلب به صورت طاق باز وصل می کنید. حال باید پوزیشن بیمار را در حال لترال( به پهلو خوابیده) به سمت راست قرار دهیم. همانند روش طاق باز لیدهای V1، V2 و v3 را در جاهای قبلی وصل می کنیم. محل نصب این لیدهای v4، v5 و v6در پوزیشن از پشت تغییر میکند.

لید ۴ باید بر روی خط پوستریور آگزیلاری نصب شود.
لید v5 هم در خط مید اسکاپولا قرار گرفته می شود.
اما برای نصب v6 کمی باید دقت کنید. محل قرارگیری این لید پارا اسپاینال است. پس نباید روی لفت پارااسپاینال باشد. دقت داشته باشد لید ۴ و ۵ و ۶ باید روی یک خط باشد یعنی روی فضای بین دنده ای پنجم قرار بگیرند.
لیدهای اندامی نیز همانند روش قبلی گذاشته می شود. یعنی لید قرمز دست راست، لید مشکی پای راست، لید زرد دست چپ و لید سبز پای چپ وصل می شود.

نکته مهم در گرفتن نوار قلب پوستریور

یک نکته مهم وجود دارد که مربوط به خود دستگاه است. اگر قصد گرفتن نوار قلب در حالت پوستریور داشتید باید تنظیمات دستگاه را تغییر دهید.

به صورت روتین سرعت گرفتن نوار قلب را روی ۲۵ می گذاریم در این روش باید حداقل سرعت روی نیم(۵۰) به بالا قرار داده شود که با زدن دکمه، سرعت تغییر می کند و روی نیم قرار می گیرد. دلیل این کار این است که چون ام آی خلفی زمانی تشخیص داده می شود که روی نوار ECG با سرعت نیم، استی الویشن داشته باشد.

حال وقتی نوار قلب را گرفتید بر روی برگه نوار قلب به V1، V2 و V3 کاری ندارید. باید V4، V5 و V6 را خط بزنید و به جای آن V7، V8 وV9 بنویسید.

کلام آخر

دو روش گفته شده ساده ترین و رایج ترین روش های برای گرفتن نوار قلب است. مرحله مهمی که برای گرفتن نوار قلب لازم است که به صورت اصولی یاد بگیرید، محل اتصال صحیح لیدها است. از آنجا که آموزش های این حوزه کمی فرار است پس باید به صورت مداوم تکرار شوند، تا فرد کاملا به نحوه گرفتن نوار قلب با پوزیشن های مختلف مسلط شود.

ما در تیم قدرتمند جمشیدیان هلث Jamshidian Healt با برگزاری دوره های آموزش پزشکی و پرستاری به صورت مجازی و حضوری با بالاترین سطح کیفیت توسط استاد خسرو جمشیدیان گامی در جهت بهبود وضعیت سلامت کشورمان برداشته ایم. امیدواریم استفاده از این دوره ها و مطالب برای شما مفید بوده باشد.