فشار خون | انواع فشار خون
فشارخون (Blood Pressure) به مقدار فشاری (مقصود از فشار “قدرت” یک مایع متحرک است) گفته می شود که توسط خون در جریان، به دیواره ی رگ ها وارد می آید و یکی از علائم حیاتی است. فشارخون یک مفهوم فیزیکی است و در نواحی نزدیک قلب بیشتر و نسبت به فاصله گرفتن از قلب کمتر می شود. فشار خون با جریان یافتن به شاهرگ ها زیاد و به رگ ها کم می شود. اصولا فشارخون در بخش های مخلتف سیستم گردش خون متفاوت است. مبتلا به فشارخون در تعریف ساده به شخصی گفته می شود که دچار پرفشاری خون است.
فهرست عنوان
فشار خون چیست؟
آگاهی از علائم افزایش فشارخون، در حفظ سلامت فرد موثر می باشد. علائم فشار خون یا قاتل خاموش شامل موارد زیر می باشند:
- افزایش دمای بدن به طور غیر طبیعی(گر گرفتگی)
- احساس درد و گرفتگی در ناحیه ی سینه
- وجود لکه ی خون در ادرار
- به سختی نفس کشیدن و تنفس نامرتب
- سردرد و سرگیجه ی ناگهانی
- تعریق بیش از حد معمول
- اضطراب و استرس
- مشکلات خواب
- تاری دید
- سرخ شدن رنگ پوست
چهار مورد آخر، علائم احتمالی افزایش فشار خون میباشند. در صورت مشاهده ی یک یا چند مورد از موارد ذکر شده، حتما فشارخون اندازه گیری شود. در صورت بالا بودن فشار به صورت مکرر، فرد باید چکاپ انجام دهد. سپس به متخصص قلب و عروق مراجعه نماید.
انواع فشار خون
فشارخون به طور کلی به ۲ نوع تقسیم می شود.
- فشار خون اولیه: این نوع فشار هیچ علتی ندارد. می تواند در اثر ژنتیک یا عوامل ناشناخته به وجود آید و دیگر ریسک فاکتورهای درگیر مانند: مصرف الکل، فشار عصبی، استرس، سیگار و … را ندارد و اغلب شخص باید تا آخر عمر داروهای مربوط به کاهش فشارخون رامصرف کند. امروزه فشارخون اولیه را صرفا فشارخون بالا می نامند.
- فشارخون ثانویه: این نوع فشار در نتیجه بیماری های زمینه ای ایجاد می شود. بیماری هایی که کلیه، شریان، قلب و سیستم درون ریز شما را تحت تاثیر قرار می دهند. این مشکل در دوران بارداری نیز اتفاق می افتد.این نوع فشارخون با فشارخون اولیه متفاوت است.
درمان مناسب برای فشارخون ثانویه در اکثر اوقات باعث کنترل بیماری زمینه ای فرد نیز می شود. همچنین در کنار درمان و کنترل بیماری زمینه ای فرد، باعث کاهش خطر به وجود آمدن بیماری های قلبی، نارسایی کلیه و سکته مغزی نیز می شود.
اندازه گیری فشار خون
معمول ترین روش اندازه گیری فشارخون به وسیله فشارسنج است که با استفاده از ارتفاع جیوه برای اندازه گیری فشارخون در حال چرخش در رگ ها استفاده می کند. با این که خیلی از فشارسنج های فعلی دیگر از جیوه استفاده نمی کنند، ولی فشارخون هنوز در تمام دنیا با معیار میلی متر بر جیوه (mm/Hg) اندازه گیری می شود.
اندازه گیری فشارخون با محدوده ی عدد خاصی محاسبه می شود.
نرمال ترین فشارخون در افراد بزرگسال ۱۲۰ میلی متر جیوه روی ۸۰ است. در محدود نرمال عدد بالایی فشار ۱۱۰ تا ۱۳۰ میلی متر جیوه می باشد و عدد پایینی فشار بین ۶۰ تا ۸۰ میلی متر جیوه می باشد.
به عنوان مثال فرد دارای فشارخون ۱۴۰ میلی متر جیوه روی ۹۰ ، مستعد فشارخون است و باید حتما به پزشک مراجعه کند و زیر نظر پزشک دارو مصرف کند.
اندازه گیری فشار خون به دو روش آنالوگ (دستی) و دستگاه فشار سنج دیجیتال گرفته می شود. برای زنان باردار و افراد تیروئیدی، از فشار سنج دیجیتالی استفاده نشود.
قبل از گرفتن فشار خون، رعایت نکات زیر توصیه میگردد:
- نیم ساعت قبل از گرفتن فشار، از نوشیدن چای، قهوه و نوشیدنی های کافئین دار و مصرف دخانیات و الکل پرهیز شود.
- فعالیت فیزیکی فرد، کاهش داده شود.
- فرد ناشتا نباشد و ترجیحا مثانه خالی باشد.
- از استرس و اضطراب فرد، کاسته شود.
- فرد به مدت پنج دقیقه در حالت آرامش روی صندلی بنشیند.
- پاهای فرد آویزان نباشد، بلکه روی تکیه گاه قرار گیرند و فرد پا روی پا نگذارد
رعایت نکات بالا به تعیین فشار خون دقیق، کمک می نماید.
فشار سنج آنالوگ
فشار سنج دستی یا آنالوگ از مانومتر، پمپ هوا یا پلار، کاف، دو عدد لوله ی پلاستیکی و گوشی پزشکی تشکیل شده است.
کاف: کاف بازوبند پارچه ای است که دور بازوی فرد بسته میشود. اگر اندازه ی کاف از حد استاندارد بزرگتر یا کوچکتر باشد، فشار تعیین شده دقیق نمی باشد.
مانومتر: مانومتر نشان دهنده ی فشارخون به صورت میلی متر جیوه می باشد.
پمپ: از پمپ فشار، برای باد نمودن کاف استفاده میشود.
لوله های پلاستیکی: یکی از لوله های پلاستیکی به مانومتر و دیگری به پمپ هوا متصل می باشد. دو سر دیگر لوله های پلاستیکی درون کاف قرار دارند.
گوشی پزشکی: گوشی پزشکی از سه بخش سر گوشی یا دیافراگم، لوله پلاستیکی و گوشی تشکیل شده است. صدای نبض، صدای فشار سیستولیک و فشار دیاستولیک از طریق گوشی شنیده میشود.
برای اندازه گیری فشارخون، به طور معمول از دست راست استفاده می نمایند. فشار دست راست، ۱۰ میلیمتر جیوه از فشار سمت چپ، بیشتر است و در هنگام تعیین فشارخون، بالاترین فشار مدنظر است. تعیین فشار خون در مراحل زیر ذکر شده است.
- ترجیحا بازو بدون پوشش و لباس باشد.
- دست شخص کاملا هم سطح قلب باشد.
- به صورتی که لوله های کاف به سمت داخلی آرنج باشند، کاف روی بازو بسته شود. فاصله ی بین کاف تا آرنج به اندازه ی دو انگشت باشد.
- کاف در حد استاندارد بسته شود. شل یا محکم بستن کاف، فشارخون اصلی را تغییر میدهد.
- عقربه سنج روی کاف یا میز کناری قرار گیرد.
- قسمت دیافراگم گوشی زیر کاف و روی رگ قرار داده شود.
- کاف به وسیله ی پلار، از هوا پر شود. برای افراد بزرگسال، کاف تا ۱۸۰ درجه و برای افراد سالمند، تا ۲۰۰ درجه پر از هوا شود.
- سپس پیچ پلار را اندکی باز نموده و به صدای نبض توجه شود.
- عدد روی مانومتر هنگام شنیدن اولین صدا، فشار سیستولی را نشان میدهد. عدد روی مانومتر به هنگام آخرین صدای شنیده شده، فشار دیاستولی را نشان میدهد.
دستگاه فشار سنج دیجیتال
فشار در سه پوزیشن ایستاده، نشسته و درازکش، به کمک دستگاه فشارسنج تعیین میشود. فشار سنج های مانیتورینگ و دیجیتالی با یک دکمه، فشار را اندازه گیری مینمایند. بهتر است فشار نواحی مختلف پا، ۳۰ الی ۵۰ میلی متر جیوه از فشار دستها بالاتر می باشد. در هنگام اندازه گیری فشار خون از طریق پا، به این نکته توجه شود.
کلام آخر
در این مقاله درباره ی قاتل خاموش(فشارخون) و فشار خون چیست؟ صحبت کردیم و با نحوه اندازه گیری فشار خون، انواع فشار خون آشنا شدیم. لطفاً فشار خون را جدی بگیرید چرا که اکثر سکته های مغزی که فرد را دچار زندگی نباتی می کند، به خاطر فشار خون بالا می باشد. سلامتی شما مهم ترین الویت ماست.
آکادمی جمشیدیان هلث با برگزاری دوره های آموزشی پزشکی و پرستاری حضوری و آنلاین از جمله دوره زخم و استومی، دوره مدیریت راه هوایی، دوره تزریقات، دوره کمک پرستاری، دوره بخیه، دوره پوست، دوره بوتاکس و … با بهره گیری از تیم قوی و با مهارت، گامی در جهت بهبود وضعیت سلامت کشورمان برداشته اند.
آموزش های این موسسه به گونه ای است که مناسب تمام افراد جامعه بوده و می توانند در این دوره ها شرکت کنند و کسب مهارت کنند. این مرکز علاوه بر آموزش، می تواند در مورد تاسیس کلینیک و شروع کسب و کار در حوزه سلامت نیز به شما کمک کند تا بتوانید با بینش درست و اطمینان خاطر در این راه قدم بردارید.
با تیم جمشیدیان هلث هیچ نگرانی برای شما باقی نخواهد ماند.