دوره بخیه جمشیدیان هِلث

توضیحات

ما در تیم قدرتمند Jamshidian Health سومین دوره بالینی خود را تحت عنوان دوره جامع بخیه زدن منتشر کردیم. آموزش دوره بخیه شامل شش روش رایج بخیه زدن، انوع نخ های بخیه و کاربرد آنها در زخم های مختلف، انواع سوزن و کاربرد‌ هر کدام، تکنیک های مدرن بخیه زدن جهت اِسکار کمتر و اقدامات لازم پس از به وجود آمدن اسکار با تدریس دکتر فتح العلومی جراح گوش و حلقی و بینی و پلاستیک و استاد دانشگاه شهید بهشتی و دکتر ساعدی استاد دانشگاه تهران می باشد. پس از گذراندن این دوره شما به تنهایی می توانید برای افراد مسدوم و اشخاصی که نیاز به بخیه کردن محل زخم و آسیب دیدگی دارند، به شیوه درست و اصولی بخیه بزنید. در زیر مختصری با محتوای دوره آشنا خواهید شد.

در اولین قدم با سوزن ها و انواع آن ها آشنا می شویم. سوزن های موجود و کاربردی امروز در سایز های

2/1 دایره در طول-1/2 circle

8/3 دایره در طول-3/8 circle(بیشترین استفاده)

4/1 دایره در طول-1/4 circle

بیشترین کاربرد و استفاده را برای پوست دارند. علت متفاوت بودن ابعاد سوزن ها به این علت است که با میزان بزرگی و کوچکی سوزن عمق بافتی که توسط سوزن گرفته می شود متفاوت تعیین می شود. به عنوان مثال در مواردی که به گرفتن عمق زیاد نیازی نیست مانند عروق، اعصاب و یا قرنیه از سوزن های 4/1 و در پوست های ضخیم که نیاز به گرفتن عمق بیشتری هست از سوزن های 2/1 استفاده می شود.

معرفی انواع سوزن بخیه

سوزن های بخیه از نظر ساختاری به 6 نوع دسته بندی می شوند و هرکدام کاربرد خاص خود را دارند.

1-سوزن round bodied :این سوزن دارای نوک تیز بوده و بقیه بدنه سوزن ساختار کاملا گرد دارد که باعث می شود به دیگر بافت ها صدمه ای وارد نشود. این سوزن به هیچ عنوان برای پوست مناسب نیست و برای بافت های زیر پوست استفاده می شود.

2-سوزن curved cutting: سوزن های کاتینگ از ابتدا تا انتهای بدنه به صورت مثلث بوده و قائده مثلث به سمت پایین می باشد. این سوزن ها برای دوختن پوست های ضخیم مانند پوست شکم، پشت و … استفاده می شود. این سوزن به هیچ عنوان برای دوخت بافت های زیر پوست مناسب نیست.

3-سوزن reverse cutting: درست مانند سوزن های curved cutting و با همان ساختار می باشد با این تفاوت که قائده مثلث به سمت بالا قرار گرفته است. به سبب همین ساختار هنگام دوخت مانع از پارگی نسج می شوند و این سوزن ها صدمه ای که به پوست می زنند بسیار کمتر از دیگر مدل هاست. (این سوزن ها برای استفاده از پوست از سایر مدل ها ارجح تر هستند)

4-سوزن tapercut: برای پوست های نازکی مانند پوست سر، صورت و انگشت ها انتخاب بسیار مناسبی است. به این دلیل که نوک سوزن به شکل کاتینگ طراحی شده و بقیه بدنه سوزن استوانه ای شکل و گرد هستند که کمترین آسیب را به بافت وارد می کنند.

5-سوزن micro-point spatula(ذوزنقه ای): نوک این سوزن به شکل ذوزنقه ای طراحی شده و بیشترین کنترل را به جراح می دهند و کمترین آسیب ممکنه را برای بافت دارد. به نسبت دیگر سوزن ها قیمت بالاتری دارند و بیشترین کاربرد را برای دوخت مناطق حساس بدن مانند بخیه قرنیه چشم و یا عصب ها دارد.

6-سوزن blunt taper point: سوزن بلانت یا سوزن های کند در اصطلاح هم برای پوست و هم زیر پوست استفاده می شود و قیمت نسبتا بالاتری از سایر سوزن ها دارد.همچنین خطر آسیب دیدگی برای جراح و کمک جراح را از بین می برند. برای استفاده از این سوزن به علت کندی، فشار بیشتری را باید وارد کرد اما از طرفی استحکام بالایی دارد و در مقابل فشار خمیده نمی شود. برای اشخاصی که مبتلا به بیماری هایی که از طریق خون انتقال میابند مانند هپاتیت یا ایدز هستند از این سوزن ها استفاده می شود تا بیماری به جراح انتقال پیدا نکند.

انواع نخ های بخیه

1-نخ هایی که به دور خود پیچیده شده اند و مقاومت بالایی دارند.(briaded)

2-علاوه بر این که دور خود پیجیده شده اند روکش غلاف مانند هم دارند.(coated)

3-نخ های تک رشته ای(single strand)

نخ بخیه به دو دسته تقسیم می شود: نخ طبیعی و نخ شیمیایی

نخ های طبیعی مانند نخ کتان هستند و سفید رنگ بوده و به علت واکنش شدید در بدن دیگر در پزشکی استفاده نمی شوند. نخ های طبیعی دیگر مانند نخ ابریشم که برای دهان استفاده می شود.

نخ های شیمیایی مانند ویکریل، راپیت ویکریل، کاوتدویکریل، مونوکریل،پ ی دی اس، نخ نایلون و…

نخ های قابل جذب مانند نخ شیمیایی ویکریل و نخ های غیر قابل جذب مانند نخ طبیعی کتان و ابریشم می باشند.

آموزش نحوه ی صحیح بخیه زدن

در ابتدا وسایل مورد نیاز خود مانند سوزن، نخ بخیه، دستکش و پنس را آماده کنید.

دستکش را به طور استریل دستتان کنید و سوزن را سه الی چهار میلی تر با فاصله از زخم وارد پوست کنید. قیچی بخیه را کف دست و انگشت اشاره را روی مفصل قیچی نگهدارید تا مچ دستتان قابلیت چرخش 90 درجه را داشته باشد. سوزن را وارد زخم کنید و مانند شکل خود سوزن با چرخش از زخم رد کنید. هنگام خارج کردن سوزن به هیچ عنوان نوک سوزن را نگیرید زیرا اینکار باعث زاویه دار شدن سوزن و در نتیجه وارد شدن آسیب بیشتر و به وجود آمدن اِسکار می شود.

برای گره زدن به هیچ وجه لبه های زخم نباید روی یک دیگر محکم سوار شوند، باید لبه های زخم بیک دهم میلی متر از یکدیگر فاصله بگیرند. هرچه لبه های زخم به یک دیگر محکم تر چسبیده باشند اِسکار بیشتری ایجاد می شود.

نکات مهم در دوره بخیه زدن

1. در بعضی از زخم ها که لبه ی زخم تمایل به باز شدن دارد هنگام گره زدن بعد از دو گره اول سوزن گیر را از زیر نخ مجدد وارد کنید و گره بعدی را محکم کنید.
2. برای برداشتن بخیه قسمتی که نخ از زخم بیرون و وارد پوست شده است را باید قطع کنید. اینکار باید توسط قیچی هایی که برای برداشتن بخیه هستند انجام شود
3. بخیه های دور و نزدیک برای زخم هایی که احتمال عفونت دارند استفاده می شود.
4. بخیه های عرضی بیشتر در زمان هایی که شما وقت کمتری دارید استفاده می شود در این روش زمان کمتر و گره کمتری استفاده می شود اما اسکار بیشتری به جا میگذارد.
5. در بخیه های پیوسته بعد از اینکه سوزن را وارد زخم کردید یک گره می زنید و در همان جهت که سوزن را وارد کردید ادامه می دهید و در آخر کار قبل از محکم کردن نخ گره می زنید.
6. برای زخم هایی که خون ریزی بسیاری دارد بخیه پیوسته قفل می شود، پس از هرگره نخ را از میان گره قبلی رد کرده و زخم را قفل می کنیم.
7. در بخیه های زیر پوستی، پوست را بچرخانید و از ناحیه درم بخیه زدن را انجام دهید و دقت داشته باشید به هیچ عنوان به عقب برنگردید. بسیار مهم است که نخ بخیه به هیچ عنوان از لایه رویی پوست عبور نکند.

بخیه زیرپوستی با نخ قابل جذب

در این روش سوزن را از عمق به بالا یعنی از زیر وارد کنید و به سمت بالا ببرید و از لایه درم خارج شوید و گره در عمق پوست بزنید. حتما دقت داشته باشید هنگام بخیه زدن نخ قفل نشود تا از اسکار جلوگیری شود.

دقت داشته باشید هنگام بخیه به هیچ عنوان عضله را به یکدیگر ندوزید.

پس از بخیه کردن ترجیحا کمی بتاین رقیق شده بزنید و با پانسمان خشک محل زخم را ببندید.

روش های کاهش اسکار بخیه

1-آماده سازی زخم

2-نحوه بخیه زدن(در جهت خطوط اصلی و طبیعی صورت)

3-زمان بخیه زدن(حداکثر24ساعت)

4-روش بخیه زدن(انتخاب نازک ترین نخ)

5-طولانی نماندن بخیه(زمان درست کشیدن)

6-استفاده از پماد های انتی بیوتیک و ضد اسکار

انواع بخیه

زمانی که عضوی از بدن در اثر تصادف، درگیری، سقوط و یا هر دلیل دیگری زخمی می شود و این زخم به حدی است که پزشک اورژانس تشخیص می دهد که باید حتما بخیه زده شود بایستی ابتدا شرایط بیمار، نوع زخم و محل زخم را بررسی کرد و سپس از سوزن و نخ مناسب برای بخیه استفاده کرد. بخیه زدن به روش های مختلفی از قبیل بخیه ساده، بخیه پیوسته و بخیه دور و نزدیک انجام می شود.رایج ترین نوع بخیه زدن Far and Near یا بخیه زدن دور و نزدیک است که بیشتر در بخش های اورژانس، امداد و اورژانس های جاده ای استفاده می شود و یادگیری این روش برای بیشتر افراد کاربردی و مفید می باشد. در بخیه زدن از انواع نخ های قابل جذب و غیر قابل جذب، طبیعی و مصنوعی، مونو فیلامنت و مولتی فیلامنت استفاده می شود.زمانیکه زیبایی ملاک نیست از بخیه های ساده استفاده می شود. اما در مواقعی که زیبایی ملاک است از بخیه پیوسته استفاده می شود. اما گاهی زخم عمیق است در این صورت از بخیه های دور و نزدیک استفاده می شود تا کاملا دو لبه  پوست بر روی هم قرار بگیرند. از آنجا که این روش بیشترین کاربرد را میان سایر روش ها دارد پس در زیر با آموزش نحوه بخیه زدن دور و نزدیک بیشتر آشنا می شویم.

آموزش بخیه دور و نزدیک

زمانی که یک بیمار اورژانسی وارد بخش اورژانس می شود و نیاز به بخیه زدن دارد از روش بخیه دور و نزدیک استفاده می شود. اولین کاری که شما برای مریض انجام می دهید این است که بدانید کدام ناحیه از بدن مریض مجروح شده است تا بخواهید آن ناحبه را بخیه بزنید. در برخی از درمانگاه های سر راهی یا درمانگاه های بعضی از شهرستان ها هر بخیه ای که در آن لحظه بخواهند انجام می دهند و توجهی به عواقبی که دامن گیر مریض می شود نمی کنند.
اگر  قسمت صورت یا گردن مریض آسیب دیده باشد و نیاز به بخیه زدن دارد بایستی از نخ های ظریف تر و نازکتر استفاده شود. پرکاربردین نخ ها برای قسمت های صورت و گردن شماره های شش صفر و هفت صفر و هشت صفر هستند. ولی از آنجا که در بیشتر مواقع در درمانگاه های سر راهی این مدل از نخ ها وجود ندارد و با هر نخی که موجودباشد این کار انجام داده می شود که بعدها بر روی زیبایی فرد تاثیر بسزایی دارد.

حال تصور کنید که فرد از قسمت ابرو دچار جراحت شده است. در اینجا ما می خواهیم از بخیه Far and Near (فار اند نیر) برای این بیمار استفاده کنیم. در مرحله اول برای بستن دو لبه ی زخم ابتدا قسمت دور را می گیریم سپس قسمت نزدیک یا Near (نییر) را می گیریم. بایستی دو لبه ی زخم کاملا نزدیک به هم باشند و بعد از هر بخیه گره زده می شود. تعداد گره هایی که زده می شود بستگی به نخ مورد استفاده دارد. اگر نخ از جنس نایلون باشد باید سه گره پشت سر هم بزنید و دو گره هم تک تک بزنید، یعنی یک گره رو و یک گره زیر بزنید تا کاملا پوست روی هم قرار بگیرد. بخیه اول که زده شد قیچی می شود و بخیه دوم به همین شکل زده می شود. نخی که شما در بخیه ها می کشید حتما باید در یک راستا باشد و نخ اگر برعکس کشیده شود روی پوست خوب نمی خوابد و بخیه ها روی صورت یا بدن به خوبی نمی خوابند.

نحوه بخیه زدن Near (نییر) یا نزدیک

زمانیکه شما می خواهید فقط بخیه زدن نزدیک بزنید بایستی شما نزدیک ترین لبه های پوست را برای بخیه زدن بگیرید. روش بخیه نزدیک بیشتر برای قسمت هایی مانند پلک استفاده می شود که ما نمی خواهیم دور برویم. چون پلک به اندازه کافی کشش ندارد تا بخواهیم اول دور را بزنیم و بعد نزدیک را بزنیم. بخیه های نزدیک باید روی هم کاملا بخوابد تا یک بخیه مرتب زده شود و عوارضی بعد از زدن نداشته باشد.

چه امکانات و وسایلی برای بخیه زدن لازم است؟

برای بخیه زدن می‌بایست یک سری وسایل و اقدامات مهیا شود. فرقی نمی کند شما چه نوع بخیه ای را بخواهید بزنید در هر صورت به وسایل و اقدامات زیر نیاز  پیدا خواهید کرد.

• آماده کردن وسایل بهداشتی از قبیل دستکش استریل، ست بخیه، سرنگ انسولین یا ۲ سی سی، لیدوکائین، بتادین، نخ بخیه مورد نیاز.
• مرحله بعدی این است که با توجه به شدت جراحت و مجل جراحت و کشش مورد نیاز بایستی نخ مورد نظر انتخاب شود. برای قسمت هایی که زیبایی در آن دخیل است مانند بخیه زدن اعضای صورت معمولا از نخ های ظریف و نازک استفاده می شود.
• قبل از بخیه زدن بایستی زخم کاملا با سرم شستشو ضدعفونی شود. اگر زخم عمیق باشد بایستی از سرنگ بزرگ استفاده کرد و سرم شستشو را به داخل زخم پمپ کنید تا کاملا زخم شستشو شود و بعدا دچار عفونت نشود.
• قبل از اینکه شروع به بخیه زدن کنید اطراف زخم را ضدعفونی کنید. برای ضد عفونی کردن اطراف زخم بهتر است از بتادین استفاده کنید. برای این کار بتادین را به صورت از داخل به خارج با رسم دوایر متحد المرکز به مرکزیت زخم بزنید.
• قطعا بخیه زدن بدون بی حسی امکان پذیر نیست. برای کاهش درد بیمار و تسریع فرآیند بخیه دور و نزدیک به داخل زخم و پوست اطراف آن لیدوکائین تزریق می شود. برای این تزریق سر سوزن را از داخل زخم وارد می کنند.
• قبل از اینکه دستکش استریل را بپوشید باید ست بخیه را باز کنید و نخ بخیه را از جلو خود خارج نمایید و داخل آن بیندازید. بایستی این کار به قدری با دقت انجام شود که دست هیچ گونه تماسی با نخ بخیه و لایه داخلی بسته بندی نداشته باشد.
• بعد از این مراحل دستکش استریل را بپوشید.
• در پایان بر روی محل زخم شان پرفوره را بیندازید و بخیه زدن را شروع کنید.

کلام آخر

هنگام بروز اتفاقات ناگواری که در اثر جراحات به وجود آمده احتیاج به بخیه زدن وجود دارد. در صورتیکه خود شما آموزش های بخیه زدن و کمک های اولیه را دیده باشید می توانید برای فرد مصدوم اقدامات اولیه اورژانس و بخیه زدن را اجرا کنید. به خاطر داشته باشید برای بخیه زدن تمام نکات بهداشتی و لازم را رعایت کنید. در اینجا در مورد بخیه زدن، انواع نخ بخیه، انواع سوزن بخیه، شرایط و امکانات لازم حین بخیه صحبت کردیم 

امیدواریم که استفاده از این دوره برای شما مفید بوده باشد و توانسته باشید از نکات آن به درستی استفاده کرده باشید. این دوره دوره ی سوم برگزار شده توسط تیم جمشیدیان هِلت پس از دوره ی تزریقات و دوره ی کمک پرستاری است. منتظر دوره ها و اتفاقات شگفت انگیز ما باشید. ما در تیم قدرتمند Jamshidian Health با برگزاری دوره های آموزشی مجازی بالینی گامی در جهت بهبود وضعیت سلامت کشورمان برداشته ایم. نکته های طلایی دوره برای همه افراد جامعه کاربردی و ضروری خواهد بود.