یکی از شایع ترین بیماری های مربوط به غدد،کم کاری و پرکاری تیروئید محسوب می شود. کم کاری تیروئید بیماری غدد درون ریز بوده و علت اصلی و دقیق به وجود آمدن این بیماری در مرحله اول تحقیقات ثابت مانده است. به همین دلیل کم کاری تیرویید یکی از بیماری های ساکت جهان به شمار می رود.
تیروئید چیست؟
غده تیروئید در گردن و قسمت پایین حنجره قرار گرفته که اندازه آن بسیار کوچک است. این غده نقش فوق العاده مهمی در کنترل سوخت و ساز و سلول های بدن دارد. این غده با تولید هورمون های T3 و T4 و با ترشح آن ها به جریان خون کمک می کند. هر گونه مشکلی مانند تولید و ترشح هورمون ها در غده تیرویید باعث بهم خوردن سیستم بدن می شود و فرد را دچار بیماری می کند.
کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدی Hypothyroidism زمانی رخ می دهد که این غده به اندازه کافی هورمون های T3 و T4 را تولید و ترشح نکند. این موضوع باعث بهم خوردن تعادل میان واکنش شیمیایی بدن بوده و باعث از بین رفتن آن ها خواهد شد. کم کاری تیرویید در خانم ها شایع تر است. بیماری کم کاری تیرویید در مراحل اولیه خود علائم خاصی ندارد تا شما را متوجه خود کند و تنها با گذر زمان متوجه آن می شوید.
نکته! در تمامی مبتلایان به کم کاری تیرویید، اثرات داروهای بیهوشی، ضد درد و آرام بخش طولانی است.
عوارض کم کاری تیروئید
تیرویید کم کار در خانم های بچه دار بیشتر دیده شده. نوزادی که تیرویید کم کار دارد اختلال در رشد، معلولیت های ذهنی و فیزیکی را پیدا می کند. همچنین کم کاری تیرویید در بزرگسالان نیز عوارضی مانند بیماری قلبی، گوارشی، روانی و پوستی را در پی دارد. پس هنگام دچار به بیماری کم کاری تیرویید کنترل آن امری ضروری بوده و اگر تیرویید کم کار کنترل نشود این عوارض ایجاد می شوند.
آزمایش خون TSH کم کاری تیروئید
هنگام مراجعه به دکتر برای تشخیص کم کاری تیرویید آزمایش TSH تجویز می شود. این آزمایش سطح خون هورمون های T4 را می سنجند. پس هنگامی که سطح T4 کم باشد و سطح هورمون TSH بالا رود؛ نشان از تیرویید کم کار است.
علائم کم کاری تیروئید
در تیروئید کم کار سطح ترشح هورمون ها کاهش پیدا می کند و واکنش های شیمیایی طبیعی در بدن که مربوط به متابولیسم است؛ دچار مشکل می شود. در بیشتر افرادی که دچار بیماری کم کاری تیرویید شده اند این علائم دیده شده است:
- خشک و زبر شدن موها
- ضربان آهسته قلب
- افزایش وزن
- خشکی پوست
- عدم تحمل سرما
- کلفت شدن صدا
- اسپاسم و گرفتگی عضلات
- کاهش سطح هوشیاری و تمرکز
- تشدید خونریزی در قاعدگی
- ترشح شیر از پستان
- نازایی
- گواتر
درمان کم کاری تیروئید
معمولا درمان بیماری کم کاری تیروئید با مصرف روزانه هورمون تیرویید سنتزی انجام می شود. خوردن این دارو خوراکی باعث برگشتن سطح تولید و ترشح هورمون های تیرویید شده و به مرور زمان باعث نرمال شدن تیرویید کم کار خواهد شد.
در هنگام درمان کم کاری تیرویید به دلیل تغییر دوز دارو مصرفی، چکاپ ماهانه انجام دهید، تا سطح هورمون های تیرویید کنترل شود. مصرف خودسرانه دارو منجر به بی‌خوابی، افزایش وزن، افزایش ضربان قلب می شود.
قرص لووتیروکسین چست؟
قرص لووتیروکسین برای افرادی که دچار بیماری کم کاری تیروئید هستند تجویز می شود. لووتیروکسین را برای ایجاد تعادل و کنترل هورمون های تیرویید در بدن استفاده می کنند. ساختار قرص لووتیروکسین شبیه به T4 است.
رژیم غذایی کم کاری تیروئید
- منابع غذایی ید‌ها (شیر، تخم مرغ، پنیر، نمک خوراکی،….)
- منابع غذایی سلنیوم دار (ماهی تن، میگو، آجیل، برنج قهوه‌ای،…)
- منابع غذایی زینک (حبوبات، مرغ، صدف، ماست، گوشت گاو،…)
- موادغذایی دارای آهن
- مواد غذایی دارای ویتامین‌های A,B,C,E,D
غذاهای نامناسب برای تیروئید کم کار
- غذاهای حاوی سوی
- گلوتین
- غذاهای چرب
- غذاهای قندی
- فیبر
- قهوه
- الکل
