ایجاد زخم در پا یا زخم دیابتی از جمله مشکلات متداولی است که افراد در زمان ابتلا به بیماری دیابت با آن مواجه میشوند. امروزه تلاش متخصصان عفونی، دیابتولوژیستها، کارشناسان زخم و جراحان بر آن است که این مسئله را برطرف سازند؛ چرا که زخم دیابتی کیفیت زندگی را به شکل گسترده تحت تاثیر قرار میدهد.
از اصلیترین و مزمنترین عوارض بیماری دیابت میتوان به عفونت زخم پا و ترمیم نشدن آن اشاره کرد. این عوارض میتوانند احتمال مرگومیر را در افراد دیابتی افزایش دهند؛ بنابراین این مسئله از اهمیت ویژهای برخوردار است. یکی از روشهای اثرگذار برای درمان زخم دیابتی را میتوان روش پی ار پی دانست.
انواع زخم پای دیابتی
زخمهای دیابتی طبق درجهبندی واگنر در شش دسته جای میگیرند. این درجهها را میتوان از درجه صفر تا پنج دستهبندی کرد. در صورت ابتلا به هر یک از انواع زخم بهتر است هرچه سریعتر درمان آغاز گردد تا این مشکل پیشرفت نکند. از جمله انواع زخم دیابتی میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- زخم دیابتی درجه صفر: در این درجه همچنان زخمی شکل نگرفته؛ اما بیمار از لحاظ ریسکپذیری در سطح بالایی قرار دارد و ممکن است به زخم پای دیابتی دچار شود.
- زخم پای دیابتی درجه یک: زخم سطحی که تا درم ادامه یافته است.
- زخم دیابتی درجه دو: زخم عمقی که تا لایههای زیرین اپیدرم پیشروی داشته و امکان دارد که تاندون یا استخوان شخص قابل مشاهده باشد.
- زخم پای دیابتی درجه سه: زخمی عمیق در کنار آبسه و استئومیلیت (عفونت استخوان) است.
- زخم دیابتی درجه چهار: گانگرن انگشتان پا
- زخم پای دیابتی درجه پنج: گانگرن کل پا
درمان زخم پاي ديابتي
نخستین هدف در درمان زخم پا را میتوان از بین بردن عوامل عفونی در فضای زخم دانست. برای اینکه درمان آن بهخوبی صورت پذیرد، باید یکسری مراحل طی شوند. بسیاری از زخمهای غیرعفونی را میتوان بدون آنکه روش جراحی خاصی روی آن انجام گیرد، درمان کرد؛ اما در شرایطی که عفونت گسترش یابد و به استخوان برسد، انجام عمل جراحی ضرورت پیدا میکند.
برای آنکه زخم را پوشش دهید و از بروز عفونت جلوگیری نمایید، میبایست کرمها و ضدعفونیکنندهها را بهکار گیرید. منظور از کرم زخم دیابتی در واقع ضدباکتریها و مواد ضدعفونیکننده هستند. در ادامه با مراحل درمان زخم پای دیابتی آشنا خواهید شد.
مراحل درمان زخم پای دیابتی
- مانع از عفونی شدن زخم: در این مرحله تلاش بر آن است که پاکسازی زخم صورت گیرد و شستوشوی آن بهصورت روزانه انجام شود. در نهایت نیز نوبت به تعویض پانسمان میرسد. شستوشوی زخم میتواند با آب و صابون نرم انجام گیرد و بعد از آن میتوانید از مواد ضدعفونیکننده استفاده کنید.
- حذف هر نوع فشار یا آسیب فیزیکی: زخم هرگز نباید تحت فشار قرار بگیرد. استفاده از کفشهای مخصوص و در شرایط لازم عصا یا ویلچر ضرورت دارد. در صورت تشخیص پزشک میبایست در صورت لزوم اقدامات مورد نیاز جهت انجام عمل جراحی بافت استخوانی نیز اجرایی شوند.
- از بین بردن سلولها و بافت مرده از زخم: در این شیوه پزشک اقدام به حذف بافت مرده و نکروز شده میکند.
- ضدعفونیسازی زخم و توصیه داروهای کارساز: در این مرحله از ضدعفونیکنندههای مخصوص استفاده شده و در شرایطی که پزشک تشخیص دهد، آنتی بیوتیک تجویز میگردد.
- تنظیم قندخون و دیگر مسائل زمینهای: برای اینکه نتایج خوب و بلندمدتی حاصل شوند، باید سطح قندخون و فشارخون بیمار مورد سنجش قرار دهند.