کزاز | مننژیت |‌ دیفتری

ده درصد از افرادی که مبتلا به کزاز می‌شوند جان خود را از دست می‌دهند.قابل توجه است که این بیماری، واگیردار نبوده. کزاز در تمام نقاط جهان به‌ خصوص در مناطق گرم و مرطوب میان افراد شیوع پیدا می‌کند. زمانی‌که نام این بیماری گفته می‌شود اکثر افراد قفل شدن فک را به یاد می‌آورند. قفل شدن فک در کزاز که یک بیماری عفونی بوده یک نشانه رایج است. کزاز می‌تواند مشکلی جدی را به سیستم عصبی و ماهیچه‌ای بدن وارد کند.

در پی ابتلا به این بیماری عفونی مشکلات خطرناکی نیز در بدن به‌ وجود می آید. از نشانه‌های این  بیماری عفونی می‌توان به مشکل در تنفس و عدم جابه‌جایی فک اشاره نمود.

تاریخچه کزاز

بیماری کزاز برای اولین بار در تاریخ بقراط در سده پنجم پیش از میلاد معرفی شد. در سال ۱۸۸۴ علت این بیماری توسط دانشمندان دانشگاه تورین مشخص گردید. واکسن کزاز نیز در سال ۱۹۲۴ به دست دانشمندان ساخته شد.

کزاز چیست؟

این بیماری با درگیری نورولوژیک و افزایش توان عضلات همراه خواهد بود. کزاز یا استاتوس به دلیل سم باکتری بی‌هوازی گرم مثبت کلوستریدیوم تتانی به‌وجود می‌آید. این سم باکتری با اسپاسم‌های دردناک و ماهیچه‌های اسکلتی که اصولاً از آرواره آغاز می‌شوند، همراه خواهد بود. این اسپاسم‌ها به مرور زمان تمام بدن را فرا می‌گیرند.

این اسپاسم‌‌ها در مدت چند دقیقه تمام بدن را در برمی‌گیرند و این موضوع تا چند هفته شما را درگیر خود می‌کند. در بعضی مواقع این اسپاسم‌ها آنقدر شدید بوده که باعث شکسته شدن استخوان‌ها می‌شوند و آسیبی جدی به ماهیچه‌های بدن وارد می‌کند. تشخیص این بیماری از طریق کشت زخم و یافته‌های بالینی انجام می شود.

علائم کزاز

از علائم کزاز می‌توان عرق کردن شدید، سردرد، تب، مشکل در بلع غذا، افزایش ضربان قلب و افزایش فشار خون را نام برد.
این علائم به‌طور عادی پس از آلودگی بین ۳ تا ۲۱ روز خود را نشان خواهند داد. اما بهبود این بیماری ممکن است چند ماه به ‌طول بینجامد. علائم بالینی کزار به شرح زیر می باشد.
• تحریک‌پذیری و بی‌قراری
• قفل شدن فک
• خنده شیطانی
• سردرد و سفتی عضلات

مراقبت و درمان کزاز

1. دبریدمان زخم و ۲-۱ ساعت قبل از آن تزریق ایمونوگلوبولین کزاز (IG)
2. تزریق آنتی توکسین انسانی در اولین فرصت به صورت IM
3. تزریق واکسن کزاز با سرنگ‌های جداگانه و در محل‌های جداگانه
4. تجویز شل‌کننده‌های عضلانی
5. مراقبت تنفسی در مدت ۳ هفته
6. ساکشن به دلیل ترشحات زیاد
7. بستری در اتاق ساکت و نیمه تاریک

انتقال بیماری کزاز

کزاز واگیر دار نبوده و این بیماری هنگام بریدن و زخم شدن قسمتی از بدن به‌وجود می‌آید. کود، غبار و آب از دیگر راه‌های انتقال این بیماری هستند. عامل بیماری در خاک، محیط‌های بی‌جان، مدفوع حیوانات و گاهاً مدفوع انسان وجود دارد و این آلودگی از طریق زخم به بدن انسان وارد می‌شود. دوره کمون این بیماری ۱الی ۱۴ روز پس از وارد شدن آلودگی از راه زخم به بدن است. تشخیص بیماری از طریق کشت زخم و یافته‌های بالینی انجام می شود.

واکسن کزاز

واکسن کزاز بدن را در برابر بیماری عفونی حفظ و در برابر بیماری مقاوم می‌سازد. واکسن برای کودکان و بزرگسالان توصیه می‌شود. بیماری عفونی کزاز باعث اسپاسم دردناک ماهیچه‌ای شده و در بعضی اوقات موجب مرگ فرد در هنگام اسپاسم خواهد شد.

ابتلا به این بیماری سن خاصی نداشته و حتی می‌تواند بعضی از نوزادانی را که مادران آن‌ها در هنگام بارداری واکسن کزاز را دریافت نکرده‌اند و از توکسوئید بیماری  محافظت نمی‌شود، درگیر نماید.

کار واکسن تولید پادتن‌های ضد اگزوتوکسین بوده تا موجب پیشگیری و عدم پیشروی کزاز شود. هنگامی‌ که شما تمام مراحل واکسن را در زمان مشخص دریافت کنید بدن شما به مدت ۱۰ سال در برابر بیماری مقاوم شده و مشکلی برایتان پیش نخواهد آورد.

واکسن کزاز قبل از ازدواج

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دریافت واکسن کزاز قبل از ازدواج را به تصویب رساند و محضر‌ها و دفاتر ثبت را ملزم به دریافت کارت واکسن پیش از ازدواج کرده است.

واکسن کزاز در بارداری

زمان مناسب دریافت واکسن کزاز در بارداری بین ۲۷ تا ۳۶ هفتگی بوده است. اما شما این اصل را زمانی قرار دهید که ده سال از زمان آخرین دریافت واکسن شما گذشته باشد؛ در غیر این صورت با پزشک خود هماهنگی‌های لازم را انجام دهید.این واکسن باید در زمان‌های دقیق و مناسب دریافت شود و بهترین زمان دریافت واکسن کزاز قبل از شروع بارداری خواهد بود.

در بانوانی که اولین بارداری آن‌ها نبوده، دریافت سه دوز واکسن کزاز به آن‌ها توصیه می‌شود. هنگامی که دوز اول را بلافاصله بعد از بارداری دریافت نمایید باید دوز دوم را در چهار هفتگی و دوز سوم را در بیست و هشت ماهگی دریافت کنید.

عوارض واکسن کزاز

عوارضی که بدن شما پس از دریافت واکسن کزاز نشان می‌دهد مربوط به ایمنی تطبیقی مصنوعی بوده است. هنگامی که دستگاه ایمنی با باکتری‌های ضعیف یا کشته شده مواجه می‌شود شروع به آزاد کردن پادتن‌ها می‌کند. پس در آینده هنگامی که دستگاه ایمنی با این باکتری مواجه گردید، باکتری کزاز را شناخته و به‌طور سریع شروع به از بین بردن باکتری خواهد کرد.

از عوارض واکسن کزاز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• افزایش ضربان قلب
• اسهال
• حالت تهوع و استفراغ
• کاهش فشار خون
• تب و لرز
• خستگی
• خارش در ناحیه تزریق واکسن
• از بین رفتن اشتها
• حساسیت پوستی
• بدن درد
• سردرد
• واکنش آرتوس

بیماری مننزیت چیست؟

مننژیت یک مایع عفونتی است که مغز و نخاع را احاطه می‌کند و باعث ایجاد عفونت در خون می‌شود. این عفونت‌ها می‌توانند خطرناک باشند و باعث بیماری‌های حاد و همچنین مرگ فرد شوند. بیماری مننژیت بسیار نادر است، اما احتمال بروز آن در گروه‌های سنی خاص و افراد با شرایط خاص زندگی، به شدت وجود دارد.

نوجوانان، کودکان و افراد بالغ که در شرایط خاص بهداشتی در معرض خطرهای عفونی و آسیب‌های مغزی قرار دارند، اصلی‌ترین گروه در خطر ابتلا به این بیماری هستند. این بیماری ممکن است توسط تعدادی از عفونت‌های مختلف ایجاد شود، بنابراین واکسیناسیون گروه‌های پرخطر در برابر این بیماری بسیار مفید خواهد بود.

واکسن مننژیت

واکسن مننژیت بدن را در برابر پنج نوع باکتری ایمن می‌کند که این واکسن شاملA,W,C,B,Y بوده است. برای کودکان و جوانان دو نوع واکسن مننژیت توصیه می‌شود. به خاطر داشته باشید که واکسن‌های مننژیت به نام واکسن کونژوگه مننگوکوک یا MenACWY و واکسن مننگوکوک یا MnB سرم گروه B را دریافت نمایید.

افرادی که شرایط پزشکی خاصی دارند شامل افراد بدون طحال، مبتلایان بیماری سلول داسی، افرادی با مشکلات خاص سیستم ایمنی و افراد مبتلا به عفونت HIV (Human Immunodeficiency Virus)،باید واکسن مننژیت را تزریق کنند..

عوارض واکسن مننژیت

در هنگام دریافت واکسن مننژیت محل تزریق، دردآور و قرمز می‌شود. این مشکل بعد از تزریق واکسن طی یک تا دو روز از بین رفته و مشکل خطرناکی برای شما به‌وجود نخواهد آورد. بعضی اوقات بعد از دریافت واکسن مننژیت دچار تب و لرز خواهید شد.

هم چنین ممکن است علائم زیر را داشته باشید:
• اسهال
• خستگی
• ناراحتی معده
• درد در ماهیچه‌ها
• درد و قرمزی در محل تزریق
• ضربان قلب تند
• مشکل در تنفس
• کهیر
• تورم صورت و گلو
• خواب آلودگی
• رفتار غیرطبیعی
واکسن دیفتری کزار سیاه سرفه

واکسن DPT یا همان واکسن دیفتری کزاز سیاه سرفه واکسنی است که از کودکان زیر 7 سال در برابر سه بیماری باکتریایی کشنده دیفتری، کزاز، سیاه سرفه محافظت می کند. قبل از اکتشاف این واکسن سه گانه، این بیماری ها بسیار شایع بودند. این واکسن با پیشگیری از انتشار بیماری ها از یک فرد به فرد دیگر، جامعه را از شیوع این بیماری ها محافظت کرد.

بیماری دیفتری چیست؟

دیفتری نوعی بیماری عفونی بوده که توسط یک باکتری ایجاد می‌گردد. بیماری دیفتری به دلیل وجود باکتری سمی بر مخاط دهان و بینی، به صورت مشکلات تنفسی و بلع ظهور می کند. زمانی‌که این باکتری آزاد می‌شود در غشای مخاطی گلو و بینی تولید گشته و این موضوع سبب شکل‌گیری بافت خاکستری رنگ روی آن‌ها خواهد شد.

کلام آخر

بیماری عفونی کزاز سبب مختل شدن سیستم عصبی بدن گردیده و علاوه بر درد وحشتناک ماهیچه‌ها، فک انسان نیز قفل شده و نمی‌توان هیچ‌کاری انجام داد. علاوه بر قفل شدن فک این بیماری در تنفس شخص نیز مشکلاتی را ایجاد می‌کند و هر لحظه زندگی شما را تحت شعاع قرار می‌دهد. یکی از راه‌های پیشگیری از این بیماری عفونی دریافت واکسن کزاز بوده که بدن را به مدت 10 سال در برابری ابتلا به آن مقاوم می‌نماید.

در تیم قدرتمند جمشیدیان هلث Jamshidian Healt با برگزاری دوره های آموزش پزشکی و پرستاری به صورت مجازی و حضوری با بالاترین سطح کیفیت توسط استاد خسرو جمشیدیان گامی در جهت بهبود وضعیت سلامت کشورمان برداشته ایم. امیدواریم استفاده از این دوره ها و مطالب برای شما مفید بوده باشد.