در طول سالیان اخیر هنر و دانش پزشکی – زیبایی پیشرفت زیادی کرده و پزشکان را قادر به درمان دقیق تر و بهتر چین های صورت نموده است. همان طور که می دانید چین و چروک های پوست از حدود 25 سالگی شروع شده و با افرایش سن تشدید می شوند. بوتاکس امروزه یکی از بهترین و موثرترین روش های درمانی غیر جراحی برای چین های فعال پوست می باشد.
بوتاکس چیست؟
بوتاکس با فلج کردن عضلات باعث از بین بردن چین چروک ها میشود. کلستریدیوم بوتولینوم یک باکتری میلهای گرم مثبت بی هوازی است که به طور طبیعی در خاک وجود دارد. هفت سویه مجزا از این باکتری شناسایی شده است. هر سویه با نوع نوروتوکسین بوتولینومی که قادر به تولید آن است مشخص می شود و به عنوان نوع A تا G طبقه بندی شده است.
اگرچه همه این نوروتوکسین ها در ساختار شیمیایی، اندازه و همچنین مکانیسم عمل آنها در پایانه عصبی متفاوت هستند. پنج مورد از این زیرگروه ها (A، B، E، Fو G) بر سیستم عصبی انسان تأثیر می گذارند، در حالی که 2 زیرگروه (C و D ) تأثیری ندارند. انواع A و B زیرگروه بالینی مرتبط هستند و بنابراین به صورت تجاری تولید می شوند.
تصور میشود که سم بوتولینوم نوع A قویترین محاصره عصبی عضلانی را اعمال میکند و همچنین میتواند اثر خود را برای طولانیترین مدت زمان اعمال کند. اما نوع B در مقایسه با انواع A مدت زمان عملکرد کوتاه تری دارند و بنابراین به صورت تجاری تولید نمی شوند. هر دو توکسین بوتولینوم نوع A و نوع B از یک پلی پپتید 150 کیلو دالتون تشکیل شده اند که از یک زنجیره سبک و زنجیره سنگین با پیوند دی سولفید تشکیل شده است. کمپلکس که تقریباً 500 کیلو دالتون اندازه دارد.
انواع چین های صورت
چین های فعال: این خطوط به دلیل حرکات عضلات صورت و نتیجه سال ها خندیدن، اخم کردن و تغییر فرم عضلات صورت هستند. مانند چین های افقی پیشانی، چین ابروها ناشی از اخم زیاد و چین دور چشم. برای درمان این نوع چین ها استفاده از بوتاکس موثر است.
چین های غیرفعال: افزایش سن موجب کاهش خاصیت ارتجاعی (قوام) پوست شده و موجب پدید آمدن این چین ها می شود مانند خط خنده. برای درمان این چین ها باید از تزریق پرکننده ها شامل: کلاژن، اسید هیالورونیک ژل، چربی و غیره استفاده کرد. تزریق بوتاکس برای درمان این موارد بی اثر است.
بوتاکس صورت
نقاط مختلف بوتاکس در صورت به شرح زیر می باشد
- خط اخم
- چین های عرضی در پیشانی
- رفع چروک اطراف چشم (خطوط پنجه کلاغی)
- رفع پتوز جانبی ابرو
- لیفت ابرو (پتوز کامل ابرو)
- هایپرتروفی پلک تحتانی
- خطوط خرگوشی پشت بینی
- لیفت نوک بینی
- اصلاحگشادی پره های بینی
- بالا بردن گوشه لب ها
- لیفت لب ها
- اصلاحچروک دور لب (smokers line)
- لبخند لثه ای
- چانه پوست پرتغالی (peau d’orange)
بوتاکس زیر بغل
تعریق شدید زیر بغل را می توان با نوروتوکسین ها درمان کرد. نتایج درمان چشمگیر است و می تواند تا یک سال ماندگار باشد. نوروتوکسین ها با جلوگیری از آزاد شدن استیل کولین از انتهای عصب در محل اتصال عصبی عضلانی عمل می کنند که اثر آن مهار انقباض عضلانی است. استیل کولین همچنین انتقال دهنده عصبی برای غدد عرق است. تزریق سم بوتولینوم به غدد عرق از تعریق جلوگیری می کند و برای بیمارانی که از تعریق زیاد زیر بغل شکایت دارند یک درمان عالی است.
بوتاکس زیر بغل یک روش نسبتاً بدون درد است و بدون استفاده از بی حس کننده های موضعی به خوبی قابل تحمل است. معمولاً 100 BU یا 300 DU برای این درمان استفاده می شود.برای حفظ سطح تزریق در درم باید مراقب بود. تزریق عمیق ممکن است عضلات بازو را ضعیف کند. تزریق عمیق همچنین غدد عرق را که در درم قرار دارند درمان نمی کند. حداقل 2 هفته صبر کنید تا حداکثر پاسخ را دریافت کنید.
بوتاکس مصپورت
بوتاکس مصپورت بوتولینوم توکسین تیپ A است که در ایران و توسط شرکت دارویی مصون دارو در ویال 500 واحدی تولید و عرضه می شود. این محلول تزریقی دارای تاییدیه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است. هر ویال لیوفیلیز شده مصپورت ۵۰۰، حاوی ۵۰۰ واحد توکسین بوتولینوم تی A به عنوان ماده موثره و آلبومین انسانی و لاکتوز به عنوان مواد افزودنی می باشد. هیچ ماده محافظی در این فرآورده بکار برده نشده است.
به سبب استفاده از قند لاکتوز شیر، در فرایند تولید بوتاکس دیسپورت ممکن است در برخی افراد ایجاد حساسیت کند. بوتاکس مصپورت تا 48 ساعت پس از تزریق شروع به اثر گذاری می کند. اثر دارو حدودا یک هفته بعد از تزریق مشاهده گردیده و تا 3 الی 4 هفته به حداکثر اثر خود می رسد. بعد از ۶ ماه در صورت لزوم می توان تزریق دارو را تکرار کرد.
انوع بوتاکس موجود در بازار
در حال حاضر 4 محصول تجاری حاوی سم بوتولینوم مورد تایید FDA در ایالات متحده وجود دارد. سم بوتولینوم نوع A به صورت تجاری به 3 صورت موجود است. همچنین یک نوع سم بوتولینوم نوع B نیز مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا قرار گرفته است.
سم بوتولینوم نوع A :
- Botox®= onabotulinumtoxin A
- Xeomin® = incobotulinumtoxin A
- Dysport® = abobotulinumtoxin A
سم بوتولینوم نوع B :
- Myobloc® = rimabotulinumtoxin B
عوارض بوتاکس
شایعترین عوارض جانبی در کارآزماییهای بالینی بوتاکس شامل سردرد، عفونت تنفسی، سندرم آنفولانزا، بلفاروپتوز و حالت تهوع است.
پس از تزریق، کمی ضعف عضله تزریقی طبیعی است، اما تجویز ناخواسته در دوزهای زیاد ممکن است برای بیمار مشکل ایجاد کند.
به عنوان مثال هنگامی که برای درمان بلفارواسپاسم در ناحیه اطراف چشم تجویز می شود، سرعت و قدرت پاسخ پلک زدن ممکن است به خطر بیفتد. هم چنین در تزریق های اطراف لب، توانایی فرد برای جمع کردن لب های خود یا حفظ لبخند متقارن را به خطر بیندازد. سم بوتولینوم همچنین ممکن است به طور ناخواسته پخش شود و عضلات مجاور را با انواع عوارض جانبی درگیر کند. پتوز گذرا پلک فوقانی شایع ترین نوع عوارض جانبی است .
تنها منع مصرف بوتاکس برای بیماری های عصبی عضلانی است. هم چنین عفونت در محل پیشنهادی تزریق نیز از مواردی است که نباید تزریق صورت گیرد.
افراد مبتلا به آلرژی به تخم مرغ نباید بوتاکس تزریق کنند زیرا ممکن است خطر واکنش آلرژیک، افزایش یابد.