سرم رینگر و سرم نرمال سالین چیست؟

از بین مواد دارویی سرم ها استفاده فراوانی دارند. هر سرم دارای ترکیبات متفاوتی است که برای یک سری بیماری خاص استفاده می شود. سرم ها دارای ترکیبات آمینو اسیدی، کربوهیدراتی، الکترولیتی و … هستند.

سرم

سرم ها از لحاظ ترکیب های شیمیایی به انواع سرم محلول های نمکی، محلول های قندی، محلول های قندی-نمکی، محلول های جایگزین پلاسما، محلول های قلیایی و محلول های تغذیه ای تقسیم بندی می شوند.

در این مقاله می خواهیم نکات مهم در مورد سرم رینگر و سرم نرمال سالین را توضیح دهیم. این دو سرم در بیمارستان ها و اورژانس ها کاربرد گسترده ای دارند. در زیر نکات پرستاری لازم در مورد هر سرم را بیان می کنیم.

سرم نرمال سالین چیست؟

سرم نرمال سالین همان سرم نمکی است که بسیار پرکاربرد است. در واقع این سرم در اتاق عمل و اورژانس استفاده فراوانی دارد. استفاده از این سرم برای تمامی بیماران رایج است و مشکلی ایجاد نمی کند. این سرم برای رقیق کردن اکثر داروها استفاده می شود. حدود ۸۰ درصد داروها با سرم نرمال سالین رقیق می شوند.

کاربرد سرم نرمال سالین

• برای شستشوی بینی می توان از این سرم استفاده کرد.
• برای شستشوی زخم در مواقعی که دارویی دیگر در دسترس ندارید می توانیداز نوع شستشو نرمال سالین (نه نوع تزریقی) استفاده کنید.
• همان طور که می دانید در گروه اطفال حجم سرم متفاوت است. برای گروه اطفالی که از سرم قندی استفاده کردید، به راحتی و بدون هیچ مشکلی می توانید سرم نرمال سالین را نیز تزریق کنید. نهایتا اگر خواستید می توانید داخل سرم نرمال سالین قند هم تزریق کنید.
  به طور مثال اگر بخواهید  دکستروز ۲۰ درصد درصد داخل سرم بریزید، حدود ۷.۳  سی سی می توانید بریزید که همان یک سوم دو سوم می شود. اگر بخواهید از دکستروز ۵۰ درصد استفاده کنید،مقدار ۳/۳ سی سی مناسب است. 
• استفاده از سرم نرمال سالین در اقدامات درمانی حین شوک، احیاء قلبی ریوی، کتواسیدوز دیابتی، آلکالوز متابولیک و شرایط هیپوولمی رایج است.
• تمام داروهای تزریقی ویتامین که قابلیت تزریق وریدی دارند، میتوان داخلش سرم نرمال سالین ریخت.

کجا نمی توان از سرم نرم سالین استفاده کرد؟

استفاده از سرم نرمال سالین در بیماران نارسائی قلبی، ادم ریوی، آسیب‌های کلیوی یا احتباس سدیم باید با احتیاط بالا انجام شود.

نکته: در مصرف این سرم برای بیماران فشار خونی احتیاط کنید. نکته مهمی که وجود دارد این است که برای مریض های فشار خونی، قبل از تزریق سرم نرمال سالین، حتما ابتدا فشار خون بیمار را چک کنید. زیرا این سرم باعث افزایش فشار خون بیمار می شود.

نکات مهم در استفاده از سرم نرمال سالین

هر دارو و سرمی که برای بیماران مختلف تزریق می شود شامل یک سری احتیاطات است که باید حتما به آن ها توجه شود.

1. در افرادی که شیمی درمانی می کنند معمولا بعد از انفوزیون داروی شیمی درمانی، حدود ۵۰ الی ۱۰۰ سی سی سرم نرمال سالین تزریق می شود.
2. استفاده بیش از حد از سرم نرمال سالین باعث اسیدوز هیپوکلرمیک می شود. افرادی که دارای بیماری های کلیوی یا نارسایی احتقانی قلب و ادم هستند این عارضه بیشتر خواهد بود.
3. تنها سرمی که استفاده از آن با فرآورده های خونی محدودیتی ندارد سرم نرمال سالین است. البته باید دقت کنید که محلول با دقت و آهستگی انفوزیون شود. زمانی که سرم به بیمار تزریق می شود مرتبا بیمار را از نظر تعادل آب و الکترولیت و تعادل اسید و باز کنترل کنید.
4. در برخی بیماری و یا جراحی ها بیمار قادر نخواهد بود که مایعات و غذا را از طریق دهان مصرف کند. در چنین شرایطی سرم نرمال سالین را به محلول های دکستروز مخلوط می کنند. از این ترکیب به عنوان درمان نگهدارنده می توان یک تا سه روز از طریق تزریق وریدی استفاده کرد.

سرم رینگر چیست؟

این سرم در واقع همان سرم نرمال سالین است که دو مورد به آن اضافه شده است. در واقع به این سرم کلسیم و پتاسیم اضافه شده است. اضافه کردن کلسیم و پتاسیم به این سرم باعث می شود تا با بیشتر داروها باند شود و شما باید خیلی مراقب این امر باشید. در سرم رینگر نباید هیچ دارویی حل شود. هنگام تزریق این سرم مرتبا علائم حیاتی بیمار چک شود.

کاربرد سرم رینگر

• از سرم رینگر لاکتات برای سوختگی استفاده می شود. 
• کافیست یک سرم رینگر را برای درمان اسهال دریافت کنید سریعا بهبود پیدا می کنید.
• در جراحی هم می توان از رینگر استفاده کرد و همانند نرمال سالین قابل استفاده است.
• یکی از کاربردهای مهم سرم رینگر، ریختن آن در چشم بیمار است. در حین عمل می توانید برای شستشوی چشم و جلوگیری از خشکی قرنیه از سرم رینگر استفاده کنید. تنها سرمی که با آن می توانید این کار را انجام دهید سرم رینگر است.

کجا نمی توان از سرم رینگر استفاده کرد؟

1. عدم استفاده در بیماران دارای نارسایی کلیه. در افرادی که نارسایی کلیه دارند نباید از این سرم استفاده شود، زیرا ممکن است باعث ایجاد عارضه شود. اما مشاهده شده از این سرم ۲۰ یا ۳۰ سی سی استفاده کردند و مشکلی نداشته اند. ولی در واقع برای بیماران دچار نارسایی کلیه توصیه می شود که اصلا استفاده نشود.
2. اگر مریضی وارد بیمارستان شد و آمپول سفتریاکسون گرفت به هیچ عنوان تا ۴۸ ساعت نباید از سرم رینگر استفاده شود. مصرف این دو دارو به صورت همزمان بسیار خطرناک است و باعث ایجاد سندروم استیون جانسون می شود. این موضوع به قدری مهم است که اگر پرستاری یا پزشکی در این موضوع سهل انگاری کند مستحق اخراج است.
3. عدم استفاده در هیپرناترمی
4. ترکیب کردن محلول هیپرتونیک بی کربنات با سرم رینگر ممنوع است. چون امکان رسوب کلسیم بی کربنات زیاد است.

کلام آخر

سرم نرمال سالین همان سرم نمکی است که بسیار پرکاربرد است. سرم رینگر نیز در واقع همان سرم نرمال سالین است که کلسیم و پتاسیم به آن اضافه شده است.

آکادمی جمشیدیان هلث با برگزاری دوره های آموزشی پزشکی و پرستاری حضوری و آنلاین از جمله دوره زخم و استومی، دوره مدیریت راه هوایی، دوره تزریقات، دوره کمک پرستاری، دوره بخیه، دوره پوست، دوره بوتاکس و … با بهره گیری از تیم قوی و با مهارت، گامی در جهت بهبود وضعیت سلامت کشورمان برداشته اند.

آموزش های این موسسه به گونه ای است که مناسب تمام افراد جامعه بوده و می توانند در این دوره ها شرکت کنند و کسب مهارت کنند. این مرکز علاوه بر آموزش، می تواند در مورد تاسیس کلینیک و شروع کسب و کار در حوزه سلامت نیز به شما کمک کند تا بتوانید با بینش درست و اطمینان خاطر در این راه قدم بردارید. شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره  ۰۹۳۸۰۴۱۴۳۳۷ تماس حاصل فرمایید

با تیم جمشیدیان هلث هیچ نگرانی برای شما باقی نخواهد ماند.