زخم بستر چیست؟ | پیشگیری از زخم بستر

در این مقاله مراقبت هایی را آموزش می دهیم که به شما کمک می کند تا بیمار یا سالمندی که در خانه دارید دچار زخم بستر نشود. این موضوع بسیار مهم است چون زخم بسیار پر هزینه است. در این مقاله به شما مراقبت های قبل از ایجاد زخم بستر را آموزش می دهیم.

دیگر نگران درمان زخم و برطرف کردن جای زخم های خود نباشید. ما در کلینیک تخصصی درمان زخم نوین دیدگان تهران به درمان انواع زخم ها با جدیدترین متدهای درمانی روز دنیا پرداخته ایم.
درمان های ما شامل: درمان تخصصی زخم پای دیابتی، سوختگی، زخم بستر، زخم های ناشی از جراحی، ابدومینوپلاستی، سینوس پیلونیدال و … می باشد. روش های درمانی ما شامل پانسمان های نوین، وکیوم تراپی، اوزون تراپی، ماگوت تراپی و DBD پلاسما می باشد. جهت رفاه حال شما عزیزان، درمان زخم در کلینیک و منزل انجام می شود.

زخم بستر

افرادی که در یک جا ثابت خوابیده اند و قسمتی از بدن تحت فشار باشد دچار زخم می شود. از نظر علمی چیزی به اسم زخم بستر یا بِدسور Bedsore وجود ندارد و این یک اصطلاح عامیانه است. از نظر عملی اسم این بیماری زخم فشاری Pressure sore است و به ۵ دسته تقسیم بندی می شود. زخم درجه یک تا چهار برای بیشتر افراد شناخته شده است و به طور مثال اصطلاح زخم درجه یک تا چهار را حتما شنیده اید. اما زخم درجه ۵ را جز این دسته بندی قرار نداده اند و مجزا می باشد.

ریسک ابتلا به زخم بستر در چه افرادی بیشتر است؟

• افرادی که CVA یا سکته مغزی کرده اند و یک طرف بدن فلج است و روی تخت خوابیده است.
• افرادی که عمل های جراحی مانند جراحی لگن را انجام داده اند و ناچارند دو یا سه هفته روی یک قسمت از بدن بخوابند.
• افراد سالمندی که در بستر هستند و به خاطر کهولت سن نمی توانند جابجا شود. این مورد بسیار شایع است و ممکن است در جا ماندن سالمند ظرف ۱۲ تا ۱۸ ساعت باعث ایجاد زخم بستر شود
• افراد دیابتی یا چاقی که عرق می کنند و ثابت روی تخت هستند
• افرادی که دچار بی اختیاری ادراری هستند مستعد زخم بستر هستند
• افراد معلول یا ناتوانی که روی تخت هستند

به طور کلی تمام افرادی که برای یک مدت طولانی ساکن هستند که در اصطلاح پزشکی به آن ها CBR یا complete bed rest گفته می شود و فشار زیادی روی یکی از اندام هایشان وجود دارد. در چنین شرایطی احتمال ابتلا به زخم بیشتر است.

آلارم زخم بستر

شناخت گروه های پر خطر و مراقبت های لازم و شناخت آلارم ها می تواند از زخم بستر پیشگیری کند. اگر در خانه یا بیمارستان بیماری ساکن دارید حتما به آلارم ها توجه کنید.

اگر در قسمتی از بدن بیماری قرمزی مشاهده کردید و قرمزی ماندگار بود خطر ابتلا به زخم بستر وجود دارد. در واقع آلارم زخم فشاری، قرمزی است که از بین نمی رود. این موضوع در سالمندان رایج تر است.
یک نکته مهم که در اینجا وجود دارد این است که در محل قرمزی بعد از یک الی دو روز ممکن است دو نوع تاول ایجاد شود. یک مدل تاول های ریزی است که می توانید اصلا به آن ها دست نزنید. اما زمانی که تاول ها درشت باشند باید حتما کارشناس زخم بستر را مطلع کنید. در چنین شرایطی کارشناس با یک نیدل تاول ها را می ترکاند. چون وجود تاول های بزرگ در قسمت قرمزی، باعث کاهش خونرسانی در آن قسمت می شود و زخم دیرتر ترمیم می شود. این موضوع بسیار مهم است و حتما باید رعایت شود.

در کدام نقاط بدن خطر ابتلا به زخم بستر بیشتر است؟

مهم ترین و شایع ترین جا برای زخم ناحیه ساکروم است. این ناحیه به دلیل نزدیکی به مقعد اگر دچار زخم شود، نیاز به زمان و مراقبت بیشتری نسبت به سایر قسمت های بدن دارد تا ترمیم شود.

البته ایجاد زخم بسته به پوزیشن خوابیدن بیمار متفاوت است. ممکن است بیمار لکرال یعنی روی دست باشد و یا اینکه روی شکم یا پشت  خوابیده باشد، ناحیه های زخم بستر در همه ی این پوزیشن ها متفاوت خواهد بود. بیشتر افراد تصور می کنند که فقط پشت کمر مستعد زخم بستر است در حالی اغلب قسمت های بدن از قبیل پشت گوش، پشت آرنج، پاشنه پا، زانو، باتوکس، ساکروم و پشت کمر مستعد ابتلا زخم هستند. به طور کلی همه ی جای بدن با توجه به مدل خوابیدن بیمار در معرض ابتلا به زخم فشاری است.

درمان زخم بستر

1. اگر بیمار شما طاق باز خوابیده است به دلیل خطر زخم پاشنه پا بهتر است دو عدد بالش را پشت قوزک پا قرار دهید تا پاشنه آویزان باشد و دچار زخم نشود. اگر بیمار شما پوست خشک و چروکیده ای دارد می توانید از روغن های زیتون یا بادام تلخ استفاده کنید. این روغن ها برای پیشگیری بسیار مناسب هستند. می توانید بدن بیمار را یک الی دو بار در روز با روغن ماساژ دهید تا موقع کشیدن دچار زخم نشوند.
2. اگر افراد کسانی هستند که خیلی چاق هستند و شکم و پهلوهای آن ها چند لایه روی هم قرار می گیرد. در این افراد حتما باید زود به زود عرق بدنشان را پاک کرد. بخصوص اگر فرد دیابتی هم باشد باید مرتبا لایه های شکم را از عرق پاک کرد چون افراد دیابتی بیشتر مستعد زخم بستر هستند.
3. اگر بیمار شما روی دست می خوابد و می خواهید پوزیشن لکرال بدهید و بیمار را این طرف و اون طرف کنید باید حتما بین دو قوزک پا بالش قرار دهید.
4. اگر بیمار در بیمارستان بستری شده است و ماسک اکسیژن استفاده می کند. احتمال ایجاد زخم به دلیل استفاده از ماسک وجود دارد پس باید زیر نخ ماسک ها در پش گوش ویبریل استفاده شود چون ویبریل نرم است. استفاده از ویبریل برای افراد چاق هم مناسب است که به راحتی از داروخانه می توانید آن را تهیه کنید.
5. اما مهمترین مراقبتی که در پیشگیری از زخم بستر موثر است Change پوزیشن است. یعنی شما باید هر دو ساعت یک بار تغییر پوزیشن انجام دهید.
6. موقع تغییر پوزیشن باید ملافه های بیمار کاملا صاف باشد و هیچ گونه چین و چروکی وجود نداشته باشد. چون چین و چروک در ملافه ها باعث ایجاد زخم می شود.
7. توصیه می شود بجای استفاده از روغن زیتون یا روغن های مشابه از پماد عسل کد ۵۸۲ استفاده کنید.
   بعد از استفاده پماد زینک باید محل با آب و شامپو یا دستمال مرطوب به ملایمت پاک شود. در صورتیکه با گاز تمییز شود محل قرمز خواهد شد و متسعد زخم خواهد شد لذا استفاده از پماد عسل ۵۸۲ به دلیل اینکه جذب می شود بیشتر توصیه می شود.
8. بهتر است پاهای بیمار و بین انگشتان پا را هر روز با آب و شامپو حداقل یکبار بشویید. شستشوی پای افراد به خصوص سالمندان باید با ملایمت انجام شود. چون سالمندان از اطفال بدتر هستند و خطر ایجاد زخم در این افراد بسیار بالا است.
9. اشتباهی که بیشتر افراد در پیشگیری از زخم بستر مرتکب می شوند استفاده از تشک مواج بدون مراقبت های پیشگیری است. تشک مواج در دو نوع سلولی و تخم مرغی وجود دارد. که اغلب نوع سلولی بهتر از نمونه تخم مرغی است. بیشتر خانواده ها بر این باورند که با داشتن تشک دیگر بیمار از خطر زخم بستر در امان است. داشتن تشک مواج در کنار مراقبت های پیشگیری می تواند کارساز باشد.

این نکات خلاصه ای از مراقب های زخم بستر می باشد.

اگر مطالب بالا برای شما مفید بود لطفا جواب سوال زیر را برای ما کامنت کنید.
افردا دیابتی با توجه به رسیک مبتلا شدن به زخم بستر، برای خرید کفش بهتر است صبح مراجعه کنند یا عصر ؟ و چرا ؟ 

کلام آخر

افرادی که در یک جا ثابت خوابیده اند و قسمتی از بدن تحت فشار باشد دچار زخم بستر می شود. هزینه درمان زخم بستر بالای ۱۰ میلیون تومان است، زیرا هزینه های پانسمان، وسایل پانسمان و شست و شو زخم و … بالاست. هم چنین حدودا یک تا دو ماه زمان نیاز است تا زخم بهبود یابد. 

آکادمی جمشیدیان هلث با برگزاری دوره های آموزشی پزشکی و پرستاری حضوری و آنلاین از جمله دوره زخم و استومی، دوره مدیریت راه هوایی، دوره تزریقات، دوره کمک پرستاری، دوره بخیه، دوره پوست، دوره بوتاکس و … با بهره گیری از تیم قوی و با مهارت، گامی در جهت بهبود وضعیت سلامت کشورمان برداشته اند.

آموزش های این موسسه به گونه ای است که مناسب تمام افراد جامعه بوده و می توانند در این دوره ها شرکت کنند و کسب مهارت کنند. این مرکز علاوه بر آموزش، می تواند در مورد تاسیس کلینیک و شروع کسب و کار در حوزه سلامت نیز به شما کمک کند تا بتوانید با بینش درست و اطمینان خاطر در این راه قدم بردارید.

با تیم جمشیدیان هلث هیچ نگرانی برای شما باقی نخواهد ماند.